Peter Drucker’ın Hayatındaki 7 Önemli Ders

“Inovasyon ve pazarlama para kazandırır. Gerisi masraftan ibarettir.”
Peter Drucker.

Melih ARAT

Liseyi bitirip memleketim Viyana’dan pamuk ihracatçısı bir şirkete stajyer olarak gittiğimde henüz 18 bile değildim. Babam bu yaptığımdan hiç memnun olmadı. Ailemiz uzun süredir bürokratlar, profesörler, avukatlar, doktorlar çıkaran bir aileydi. Dolayısıyla babam benim bir üniversite öğrencisi olmamı istemişti, bense Latince öğrendiğim sıkı bir lise evresinden sonra yorulmuştum ve çalışmak istiyordum. Ancak babamı mutlu etmek için Hamburg Üniversitesi’nin Hukuk fakültesine de kaydoldum.
O yıllarda Avusturya’da ya da Almanya’da bir öğrencinin düzenli okula gitmesi gerekmiyordu. Yapılması gereken tek şey, hocaların imzalarını kayıt defterine geçirilmesiydi. Bunun için öğretim üyelerinin sekreterlerine usulüne uygun şekilde ricada bulunmak imzaları almak için yeterliydi. Hiç gece dersi yapılmadığından ve gündüzleri de işe gittiğimden tek bir derse bile girememiştim. Buna rağmen hala iyi bir öğrenci olarak kabul ediliyordum. Bütün bunlar modern zamanlardaki insanlara aykırı gelebilir, fakat o günlerde bunlar çok normaldi. Üniversiteye girmek için lise mezunu olmak yeterliydi. Üniversite diploması almak için gerekli olanlar, küçük bir miktar olan üniversite harçlarını ödemek ve dört yılın sonunda bitirme sınavını geçmekti.
Stajyer olarak çalışmak son derece sıkıcıydı ve çok az şey öğrenmiştim. İş sabah yedi buçukta başlıyor ve saat dörtte bitiyordu; Cumartesi günleri ise 12′de özgür kalıyordum. Bol bol zamanım vardı. Hafta sonları Avusturya’dan iki stajyer arkadaşımla otostop çekerek Hamburg yakınlarındaki kasaba ve köylere giderdik, resmi olarak öğrenci olduğumuzdan öğrenci yurtlarında ücretsiz olarak kalırdık. Hamburg’un ünlü şehir kütüphanesi de, işyerimin yanı başındaydı. Üniversite öğrencilerinin de istedikleri kadar kitap alma hakkı vardır. Yaklaşık 15 ay boyunca İngilizce, Almanca ve Fransızca’dan sayısız eseri hiç durmaksızın okudum.

İlk Ders: Mükemmele ulaşmak bir kez daha dene, kaç yaşında olursan ol!

Daha sonra haftada bir operaya giderdim. Hamburg Operası, şimdi olduğu gibi o zaman da dünyanın en ünlü operalarındandı. Her hafta operaya gidecek kadar çok maaş almıyordum, ama operalar da üniversite öğrencileri için ücretsizdi. Yapmanız gereken tek şey opera başlamadan bir saat önce oraya gitmekti. Gösteri başlamadan önce satılmayan ucuz biletler üniversite öğrencilerine ücretsiz verilirdi. Operaya gittiğim akşamlardan birinde, İtalyan bestecisi Giuseppe Verdi’nin 1893′te yazdığı son operayı “Fallstaff”ı dinledim. Şu sıralar son derece popüler olsa da 1930′lardan önce seyrek olarak sunulan bir opera eseriydi. Hem operayı söyleyenler, hem de dinleyenler için zor bir eserdi. Viyana’da yetişmiş bir genç olarak oldukça iyi bir müzik eğitimim vardı. Birçok opera dinlemiş olmama rağmen, bunun gibi bir şey daha önce duymamıştım.

Bir araştırma yaptığımda beni son derece şaşırtan bir şey buldum. Bu opera; neşesiyle, yaşam için verdiği müthiş zevkle, inanılmaz doğallığıyla seksen yaşında bir adam tarafından yazılmıştı. 18 yaşında biri olarak, seksen yaş benim için inanılmaz bir yaştı. Daha sonra Verdi’nin kendisi için yazdıklarını okudum.

Fallstaff’ı yazmasından sonra ona şöyle sormuşlardı:

“Bu seksen yaşınızda, opera dünyasında yüzyılın en büyük bestecilerinden biri kabul edilmenize rağmen, niçin çılgınca bir çalışmayla yeni bir opera yazdınız ve niçin bu kadar sınırları zorlayan bir tane?”

Verdi şöyle cevap vermiş:

“Bir müzisyen olarak tüm yaşamım boyunca mükemmelliği kovaladım. O ise her seferinde benden sıyrılmaya çalıştı. Seksen yaşında da olsam onu bir kez daha yakalamaya çalışmayı denemek boynumun borcuydu.

Bu sözleri hiçbir zaman unutmadım. Bende silinmeyen bir etki bıraktı. Verdi, on sekiz yaşındayken eğitimli bir müzisyendi. Bense on sekiz yaşında ne olacağımı bilmiyordum, sadece pamuk ihracatında bir başarı abidesi olacağa benzemiyordum. On sekiz yaşında, olgunlaşmamış, acemi ve bir on sekiz yaşındaki bir gencin olabileceği kadar toydum. Otuzlu yaşlarımın başında nede iyi olduğumu ve hangi alana ait olduğumu biliyordum. Ancak ne iş yaparsam, yapayım, Verdi’nin sözleri benim kutup yıldızımdı.

İleri yaşıma bile gelsem, vazgeçmeyecektim. Mükemmeliyet için çalışacaktım, ne kadar kovalarsam, kovalayım onun benden kaçacağına emin olsam da…

İkinci Ders: İnsanların değil, Allah’ın dikkatini çekecek kadar mükemmel bir iş yap!

Aşağı yukarı aynı sıralarda, Hamburg’da stajyer olarak çalışırken “mükemmelliğin” ne anlama geldiğine dair bir hikaye daha okumuştum. Bu hikaye, Antik Yunan’ın en büyük heykeltıraşı Phidias’ın hikayesiydi. Milattan önce 440 yılında yaptığı anıtlar 2400 yıl sonra günümüzde dahi Atina’da Parthenon’un tepesinde ayaktadır. Bugüne kadar bunlar Batı geleneğinin en büyük heykeltıraşlık eserleri sayılmıştır. Phidias dünyanın en büyük heykeli olan Zeus heykelini kuyumcu gereçleriyle yapmıştır. Herkesin hayran kaldığı bu anıtlarla ilgili faturayı şehrin mali işler başkanına gönderdiğinde, başkan ödeme yapmayı reddetmiştir.

“Bu anıtlar, Atina’nın en yüksek tepesinin üstündeki tapınağın çatısına dikilmiştir. Herkes önyüzünü görebilse de, arka yüzünü kesinlikle görememektedir ve sen bize hiç kimsenin göremediği arka kısımlarını da fatura ediyorsun.”

Phidias sert bir şekilde yanıt verir:

“Yanılıyorsun, Tanrılar onu görebilir.”

Bunu Fallstaff’ı dinledikten kısa bir süre sonra okumuştum ve çarpılmıştım. Daha önce böyle bir şey görmemiştim. Tanrı’nın fark etmesini istediğim birçok şey yapmıştım, ama esas olan başka bir şeydi:

. İnsan, diğer insanların beklenti sınırlarında değil, Allah’ın beğeneceği, fark edeceği bir mükemmeliyet için çabalamalıydı.

İnsanlar, bana hangi kitabımı en iyi olarak kabul ettiğimi sorduklarında, gülümseyerek şöyle derim: “Bir sonraki.” Bunu sadece bir espri olarak söylemem. Verdi’nin opera yazarken ki ruhuyla söylerim, mükemmeliyet için bir kez daha denemek gerekir. Şu anda (bu satırları yazdığı sırada seksen beş yaşında) iki yeni kitap üstünde çalışıyorum. Öncekilerden daha iyi olacaklarını umuyorum ve daha da önemlisi mükemmele bir parça olsun daha yakın olacak. (Bunlardan biri yayımlandı. Peter Drucker, 21.Yüzyıl İçin Yönetim Tartışmaları, Epsilon Yayınları, 2000)

Bir gazeteci olarak çalışmak

Birkaç yıl sonra, Almanya’ya Frankfurt’a taşındım. Bir borsa aracı şirketi için önce stajyer olarak çalıştım. New York Borsası’nın 1929′daki çöküşünden sonra aracı şirket iflas etti. Yirminci yaş günümde Frankfurt’un en büyük gazetesine, mali konularda ve dış ilişkiler konusunda yazar olarak girdim. Geçiş yaparak hukuk öğrenciliğime devam ettim. O yıllarda bir Avrupa üniversitesinden diğerine geçiş yapmak çok kolaydı. Hala hukukla ilgilenmiyordum; ama Verdi ve Phidias’ın verdiği dersler aklımdaydı. Bir gazeteci, birçok konuda yazmak zorundaydı ve böylece yetkin bir gazeteci olabilmek için herk konuda bir şeyler öğrenmeye karar verdim.

Üçüncü Ders: Birçok konuda derinleş!

Çalıştığım gazete öğleden sonra bitmek zorundaydı. Sabahları altıda çalışmaya başlar ve öğlen ikiyi çeyrek geçe bitirirdik. Böylece kendimi öğleden sonraları ve akşamları çalışmaya zorladım: Uluslararası ilişkiler, uluslararası hukuk, sosyal ve yasal kurumlar tarihi, finans ve diğerleri. Zamanla hala kullandığım bir sistemi geliştirdim. Her üç ya da dört yılda bir yeni bir konu seçerim; bu bazen istatistik olur, bazen ortaçağ tarihi, bazen Japon sanatı, bazen de ekonomi. Üç yıllık bir çalışma bir konunun uzmanı olmaya yetmez, ama anlamak için yeterlidir. Böylece son altmış yıldır, belirli bir dönemde tek bir konuyu çalışmışımdır. Bu bana sadece bilgi kaynağı olmamıştır. Aynı zamanda beni yeni disiplinlere, yeni yöntemlere ve yeni yaklaşımlara açık olmaya itmiştir.

Dördüncü Ders: İyi yaptıklarını, yapamadıklarını bil ve gelecek yıl için iyileştirme planı yap!

Kendimi uzun süre entelektüel olarak ayakta tutmama yol açan dördüncü dersi, Avrupa’nın önde gelen baş editöründen almıştım. Editör kadrosu oldukça genç insanlardan oluşuyordu. Yirmi iki yaşında, yardımcı yönetici editörlerden biri olmuştum. Bunun nedeni çok iyi olmam değildi, hiçbir zaman birinci sınıf bir gazeteci olmadım. Ama 1930′lu yıllarda otuz yaşın üstünde bu tür bir konum için uygun kimse kalmamıştı; hemen hepsi I. Dünya Savaşı’nda ölmüştü. Son derece yüksek ve sorumluluk gerektiren konumlar, benim gibi genç insanlar tarafından dolduruluyordu. Bu durum Pasifik savaşı’ndan on yıl kadar sonra 1950′lerin sonlarına doğru gittiğim Japonya’da da aynıydı.

O sıralar ellili yaşlarında olan baş editörümüz genç ekibini disipline etmek ve eğitmek için sonsuz uğraş veriyordu. Her hafta her birimizle yaptığımız işi ele alıyordu. Yılda iki defa yılbaşından sonra ve tatil iznimizden önce Haziran’ın sonunda bir Cumartesi öğleden sonramızı ve Pazar günümüzü bir değerlendirme toplantısına ayırırdık.

Bu toplantılarda neler konuşulurdu:

Önce geçmiş altı ayı değerlendirerek geçiriyorduk.

Editörümüz her zaman iyi yaptığımız şeylerle konuşmaya başlardı.

Daha sonra iyi yapmaya çalıştığımız şeylerle konuşmaya devam ederdi.

Bir sonraki aşamada yeterince çalışmadığımız şeyler hakkında konuşurdu.

Son olarak da kötü yaptığımız ya da başarısız olduğumuz konuların eleştirisini yapardı.

Son iki saatimizi gelecek altı aydaki işimizi öngörmeye ayırırdık.

Nelerin üstüne konsantre olmalıyız?

Neleri iyileştirmeliyiz?

Her birimizin öğrenmesi gerekenler nelerdir?

Bu toplantıdan bir hafta sonra, baş editörümüze izleyen altı ay için bir çalışma ve öğrenme programımızı her birimiz ayrı ayrı verirdik.

Bir önceki yılı değerlendirmek

Yaklaşık on yıl sonra, ABD’ye henüz geldiğimde, bunları hatırladım. 1940′larda önde gelen bir fakültede öğretim üyesiydim, kendi danışmanlık işimi başlatmış ve büyük kitaplar yayımlamaya başlamıştım. Daha sonra Frankfurt’taki editörümün öğrettiğini hatırladım. O zamandan beri, her yaz iki haftamı geçmiş yıldaki çalışmalarımı değerlendirmekle geçiriyorum. Önce iyi yaptığım şeyleri, sonra daha iyi yapabilecek olduğum şeyleri, iyi yapamadığım şeyleri ve son olarak kötü yaptığım ya da yapamadığım şeyleri değerlendiriyorum. Böylece danışmanlık, yazarlık ve öğretim işlerindeki önceliklerimi belirleyebiliyorum.

Hiçbir zaman, Ağustos ayında yaptığım bu planları tam olarak uygulayamadım, ancak bu çalışmalar beni Verdi’nin “mükemmeli yakalamak için çabala” düsturundan gitmeme yardım etti, mükemmel benden hep daha hızlı davranıp kaçtıysa da…

Beşinci Ders: Yeni bir göreve geldiğinde, yapman gerekeni öğren!

Bir sonraki öğrenme deneyimim birkaç yıl sonraydı. 1933′te Frankfurt’tan Londra’ya gittim, önce büyük bir sigorta şirketinin yatırımlar bölümünde analist olarak, daha sonra küçük ama hızlı büyüyen bir bankanın ekonomisti ve üç kıdemli ortağın genel sekreteri olarak çalıştım. Kurucu olan ortak yetmiş yaşlarındaydı ve diğer iki ortak otuzlu yaşlarının ortalarındaydı. Önce iki genç ortakla çalıştım ve daha sonra yaklaşık üç ay sonra yaşlı kurucu ortak beni ofisine çağırdı ve dedi ki:

“Sen buraya geldiğinde seni çok fazla dikkate almamıştım; hala da almıyorum. Ancak sen tahmin ettiğimden daha aptalsın; ve hatta sen hakkın olandan daha fazla aptalsın!”

Diğer iki genç ortaklar, hemen her gün beni göklere çıkarırken, bu ortak beni aptal bulmuştu.

Yeni bir göreve geldiğinde yapman gereken nedir

Yaşlı adam devam etti:

“Sen daha önce çalıştığın sigorta şirketinde çok iyi yatırım analizleri yapıyordun anlıyorum. Ama eğer biz senin yatırım analizi işine devam etmeni isteseydik, seni orada bırakırdık. Sen şu anda ortakların genel sekreterisin ve hala yatırım analizleri yapmaya devam ediyorsun.

Yeni işinde etkili olmak için şu anda ne yapıyor olman gerekirdi?”

Çılgına dönmüştüm, ama yine de yaşlı adamın haklı olduğunu anlıyordum. Davranışımı ve çalışma şeklimi tamamen değiştirdim.

O zamandan beri, ne zaman yeni bir görev alsam, kendime şu soruyu sorarım:

“Yeni görevimde etkili olmak için ne yapmam gerekiyor?”

Bu sorunun cevabı her seferinde farklı olur.

Yaklaşık elli yıldır danışmanım. Birçok ülkede birçok organizasyonla çalıştım. İnsan kaynaklarının en büyük israf yolu, başarısız terfilerdir. Yetenekli insanlar terfi ettikleri yeni konumlarında birer başarı abidesine dönüşmüyorlar. Bunlardan çok azı tamamen başarısız olur. Çok daha büyük bir miktarı, ne başarısız olurlar, ne de başarılı olurlar, sadece ortalama olurlar. Çok azı ise başarılı olur.

(yeni görevinde etkili olmak için ne yapması gerektiğini bulur ve onu yapar ve böylece)

On ya da on beş yıldır yetkin olan insanlar, ne olur da birden yetkinliklerini kaybederler? Aşağı yukarı bütün vakalarda gördüğüm, insanların benim Londra Bankası’nda yaptığım hatayı yaparlar. Yeni görevlerinde, onlara eski görevlerinden terfi etme yoluna açan işleri yapmaya devam ederler. Böylece yetkinliklerini kaybederler, çünkü yanlış şeyleri doğru şekilde yapıyorlardır.

Altıncı Ders: Kararlarını, kararların beklenen sonuçlarını yaz ve sonra gerçekleşenle tahminlerini karşılaştır.

Birkaç yıl sonra, 1945′lerde İngiltere’den Amerika’ya 1937′de taşındıktan sonra, üç yıllık çalışma konularımdan biri olarak “Erken Modern Avrupa Tarihi”ni seçmiştim, özellikle de beşinci ve altıncı yüzyılları. O dönemde Avrupa’da iki hakim güç vardı. Bunlardan biri, Jesuitler, bir diğeri ise Calvinistler idi.

Bu örgütlerden herhangi biri, kritik bir karar alıyorsa, beklediği sonuçları da yazmak zorundaydı. Dokuz ay sonra, gerçekleşen sonuçlarla tahminlerini de karşılaştırması gerekirdi.

Bu yöntem bir süre sonra,

kararı alan kişinin neyi iyi yaptığını ve

güçlü yanlarının neler olduğunu gösteriyordu.

Ayrıca

ne öğrenmesi gerektiğini ve

hangi davranışların değişmesi gerektiğini

neleri iyileştirebileceğini de gösteriyordu.

Sonuç olarak,

neye yeteneği olmadığını ve neden uzak durması gerektiğini,

neyi iyi yapamadığını da gösteriyordu.

Bu yöntemi son elli yılda kendim içinde kullandım.

Not: Bu kitabın Geri Bildirim Analizi isimli bölümünde Peter Drucker’ın bu yöntemi nasıl kullandığı da ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.

Yedinci Ders:

1949 Aralık ayında New York Üniversitesi’nde yönetim öğretmeye başlamıştım. Babam o sırada yetmiş üç yaşındaydı, California’dan bizi ziyaret etmeye gelmişti. Hemen yılbaşından sonra onun arkadaşı olan ünlü ekonomist Joseph Schumpeter’i ziyarete gittik. Babam emekli olmuştu, ama Schumpeter altmış altı yaşında hala Harvard Üniversitesi’nde ders veriyordu ve Amerikan Ekonomi Derneği’nin aktif başkanlığını yapıyordu.

1902 yılında babam Avusturya Maliye Bakanlığı’nda bürokrat olarak görevliydi ve üniversitede ekonomi öğretiyordu. Genç öğrenciler arasında en parlak olanı Schumpeter idi. Schumpeter, gösterişli, mağrur, iğneleyici bir kendini beğenmişti; babamsa sessiz, nazik ruhlu, kendini yok gösterecek kadar alçakgönüllüydü. Çok farklı olmalarına rağmen çok iyi iki dosta dönüşmüşler ve öyle kalmışlardı.

1949 yılında, Schumpeter çok farklı bir insandı. Altmış altı yaşında ve Harvard’daki son öğretim yılında, kendi şöhretinin doruğundaydı. İki eski dost, eski günlerden konuşarak harika vakit geçirdiler; ikisi de Avusturya’da yetişmiş ve çalışmışlardı ve ikisi de sonunda Amerika’ya gelmişlerdi. Schumpeter 1932′de babamsa dört yıl sonra. Sohbet sırasında babam aniden sordu:

“Joseph, neyle hatırlanmak istediğin hakkında hiç konuşuyor musun?”

Schumpeter, bir kahkaha patlattı, öyle ki ben bile güldüm. Schumpeter’in otuz kadar kitabı yayımlanmıştı ve iki tanesi baş yapıt sayılabilecek iki ekonomi kitabıydı, Schumpeter zaten bunlarla ünlenmişti. Belki gençliğinde sormuş olsaydık, muhtemelen Schumpeter, Avrupa’da kadınların en çok sevdiği adam, Avrupa’nın en iyi at binicisi ve dünyanın en büyük ekonomisti olarak hatırlanmak isteyecekti.

Schumpeter şöyle cevap verdi:

“Bu soru hala benim için önemli, ama artık bu soru için daha farklı bir cevabım var. Artık yarım düzine öğrenciyi, birinci sınıf ekonomistlere dönüştürmüş olmakla hatırlanmak istiyorum.”

Babamın yüzündeki hayret dolu ifadeyi görmüş olarak sözlerine devam etti:

“Biliyorsun, Adolph, artık kitaplarla ya da teorilerle anımsanmanın yeterli olmadığını bildiğim bir yaştayım. Birisinin yarattığı fark, eğer bir başka insanın yaşamında fark yaratmıyorsa, o kişi fark yaratmış sayılmaz.”

Babamın Schumpeter’i ziyaret etmesinin nedenlerinden biri de, Schumpeter’in hasta olması ve çok uzun yaşamasının beklenmemesiydi. Gerçekten de bizim ziyaretimizden beş gün sonra Schumpeter öldü.

Bu konuşmayı hiç unutmuyorum. Bu konuşmadan üç şey öğrendim:

• İnsan öldükten sonra neyle hatırlanmak istediğini kendine sormalı.

• Bu sorunun cevabı yaşlandıkça, olgunlaştıkça, dünya değiştikçe değişmeli.

• Hatırlanmaya değer olan, birinin başkalarının yaşamlarında yarattığı (olumlu) farklardır.

Not: Peter Drucker’ın Hayatındaki 7 Ders, Peter Drucker’ın Isao Nakauchi ile yaptığı mektuplaşmalardan oluşan bir kitap olan Drucker on Asia’dan derlenmiştir (Drucker on Asia, Butterworth Heinemann, Boston, 1997, sf. 102-110).

****

Peter Drucker’ın hayatındaki yedi dersi ilk olarak 1997 yılında okuduğumda çok etkilenmiştim.

Kitabın bir incelemesiyle birlikte, bu yedi dersin yukarıdakinden daha kısa bir özetini GYİAD’ın Değişim dergisi için hazırlamıştım. Ne var ki, o zaman GYİAD’ın dergisinden sorumlu olan Yönetim Kurulu Üyesi Hüsamettin Beyazıt, yazıyı uzun bularak kendi kafasınca kısaltarak çok önemli olan yukarıdaki bölümü çıkartmıştı.

****

Yukarıdaki metni açıklamaya ve yorumlamaya çok gerek yok aslında, ama yine de birkaç konuyu vurgulamak istiyorum.

Yönetim dünyasında otoritelerin otoritesi sayılan Peter Drucker, liseden hemen sonra çalışmayı tercih ettiyse de okumayı hiç bırakmamış. Kütüphaneler bitirdiğini tahmin ettiğim Peter Drucker’ın başarısı önemli ölçüde çalışmaya bağlıdır.

Liseden sonra Viyana’dan niçin Hamburg’a gittiğini bilmiyoruz. Pek ala Viyana’da bir stajyerlik bulabilirdi. Ancak kendi ayakları üstünde durmak ve belki de ailesinin şemsiyesinin altında artık çıkmak ve kendi kanatlarıyla uçmak üzere ayrılmıştı.

Yukarıdaki metinde üniversiteyi ve hukuk disiplinini hafife alan deyimler olsa da, Peter Drucker, uluslar arası hukuk konularında dahi otuz yaşından önce ders verecek kadar bu konuları da çalışmıştır.

Peter Drucker’ın yaşamında anlaşılan o ki sanat da önemli ölçüde yer almaktadır. Hamburg’da bulunduğu sırada haftada bir operaya gittiğini dikkate alacak olursak, kişisel gelişim konusuna kafayı takmış olanların sürekli olarak tiyatro, opera, konserler, dans gösterisi gibi etkinliklerden kafalarını çıkarmaması gerektiğini söyleyebiliriz.

Peter Drucker’ı sıra dışı yapan bir özelliği de, araştırmacılığı ve takipçiliği. Verdi’nin Fallstaff’ına gidip “vay be” deyip bırakabilirdi, ama o kütüphanelere gidip Verdi ile ilgili yazılmış kitapları, söyleşileri okumayı tercih etti.

Peter Drucker’ın hayatındaki önemli kavramlardan bir tanesi de coğrafi hareketlilik.

Hamburg’dan Frankfurt’a, Frankfurt’tan Londra’ya, Londa’dan New York’a, New York’tan California’ya gitmiş. Bu arada Japonya’da 1950′lerin sonunda kaldığını biliyoruz. Peter Drucker’ın biyografisini okumuş biri olarak söyleyebilirim ki, Peter Drucker her gittiği şehirde hediyesini almış. Hamburg’a gitmeseymiş belki de Fallstaff’ı çok genç dinleyecekmiş. Hamburg’a gitmeseymiş, hayatımın yedi öğrenmesinden biri dediği dersi editöründen alamayacakmış. Londra’ya gitmeseymiş eşi Dorothy ile evlenemeyecekmiş. Amerika’ya gitmeseymiş danışmanlık kariyeri belki de başlamayacakmış.

Dünya üstünde ya da bir ülke içinde şehir değiştirmeden geçirilen bir yaşamda karşılaşılan iş ve öğrenme fırsatları, anlaşılan o ki, çok daha az.

“T” tipi öğrenme diye bir kavram kullanıyorum. T tipi öğrenme, belirli bir konunun tarihi gelişimini bilmeyi (T’nin dik çizgisi) ve konuyu genişlemesine bilmeyi (T’nin üst yatay çizgisi) gerektiriyor. Çocuk doktorları için T tipi öğrenme, hem çocuk doktorluğunun tarihi gelişimini bilmeyi, hem de genel olarak çocuk doktorluğunu bilmeyi kapsıyor. Eğer bir insan yaşamına, birden fazla konuda T tipi öğrenme sığdırabiliyorsa, o insan içine girdiği birçok alanda yaratıcı olabilir. Çünkü yaratıcılık, temelde farklı alanlardaki bilgilerin bağlanarak yeni bilgi üretme sürecidir. Yine farklı alanların tarihsel gelişimini bilme, geleceği de okumaya yardım eden önemli girdilerden biridir. Tarihin her hangi bir dilimi, ondan önceki dönemler için gelecektir. Örneğin, 1950 yılı, 1900 ya da 1850 için gelecektir. Peter Drucker gibi belirli bir alanın tarihini çalışmak, başka alanların gelişimini öngörmek için benzetim yapmaya fırsat verir. Gelecekte ne olacağını bilmek ise, dünyadaki en önemli bilgilerdendir.
Melih Arat kimdir?
Melih Arat, 21. Yüzyıl İçin Yönetim, Yönetimin Yazılı Olmayan Kuralları, Yönetimin Geleceği isimli kitapların yazarı; Değişimin Liderleri isimli kitabın editörü, Öğrenen Organizasyonlar isimli kitabın eş yazarıdır. Kalite Derneği’ne de Danışmanlık yapan Arat, Dokuz Eylül Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi’ nde yüksek lisans sertifika öğrencilerine Öğrenen Organizasyonlar ve Teknoloji Yönetimi dersleri vermektedir. Melih Arat düzenli olarak Milliyet, Finansal Forum, Dünya ve Zaman gazetelerinin insan kaynakları sayfalarına makale ve köşe yazıları yazmaktadır.

7. ÇP Nedir?

Avrupa Birliği (AB) Çerçeve Programları Nedir ?
AB Çerçeve Programları, Avrupa Birliği’nde çok uluslu araştırma ve teknoloji geliştirme projelerinin desteklendiği başlıca Topluluk Programı’dır. İlki 1984 yılında başlayan Çerçeve Programları (ÇP) çok yıllı programlar olup, kapsamı ve programa ayrılan bütçe miktarı her bir programda artış göstermektedir.
Çerçeve Programları’nın başlıca amaçları arasında, Avrupa’nın bilimsel ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi, endüstriyel rekabetin desteklenmesi ve ülkeler arası işbirliğinin teşvik edilmesi sayılabilir. AB’nin Mart 2000’de yapılan Zirve Toplantısı’nda belirtilen ve Lizbon Stratejisi olarak adlandırılan strateji kapsamında ise, AB’nin “dünyanın en dinamik rekabetçi bilgi temelli ekonomisi” olması hedeflenmiştir. Bütünleştirilmiş bir Avrupa Araştırma Alanı oluşturmayı hedefleyen ve 2002-2006 döneminde yürürlükte olan 6. Çerçeve Programı (6.ÇP) ve 2007-2013 yıllarında yürürlükte olacak 7. Çerçeve Programı (7.ÇP) AB’nin bu hedefe ulaşması amacıyla şekillendirilmiştir.
AB Çerçeve Programları Ne Değildir?
AB Çerçeve Programları ülkelere tahsis edilen maddi bir yardım değildir. Çerçeve Programları, AB’nin Lizbon hedeflerinin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak ve Avrupa’da ekonomik ve toplumsal katma değer yaratacak “projelere” mali destek sağlar. AB Çerçeve Programları’na katılan ülkelere herhangi bir kota ayrılmamıştır. Mali destek, proje teklif çağrılarında belirtilen şartlara sahip projelerin hakemler tarafından objektif bir şekilde değerlendirilmeleri sonucunda verilir. Bu havuzdan pay almak isteyen tüzel kişiler, milliyetleri ve aday ya da asosye ülkelerde* yerleşik olmaları dikkate alınmaksızın yalnızca projelerinin başarıları temelinde desteklenirler. Diğer bir deyişle Çerçeve Programları’na katılan aday veya asosye ülkeler, AB üye ülkeleriyle aynı haklara ve sorumluluklara sahiptir.
AB 7. Çerçeve Programı (7.ÇP) Nedir?
1 Ocak 2007’de başlayıp 2013 yılına dek yürürlükte olacak olan 7.ÇP, Lizbon hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla, araştırmayla ilgili tüm AB girişimlerini ortak bir çatı altında toplamayı hedeflemektedir. 7.ÇP, Avrupa Araştırma Alanı’nı kurmayı hedefleyen önceki Çerçeve Programı’nın başarılarını daha ileriye götürmek ve Avrupa’da bilgi temelli ekonomi ve toplumu inşa etmek üzere oluşturulmuştur. 7.ÇP, İşbirliği Özel Programı, Fikirler Özel Programı, Kişiyi Destekleme Özel Programı ve Kapasiteler Özel Programı’ndan oluşmaktadır. Programlarla ilgili ayrıntılı bilgiye internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
7.ÇP ile Önceki Çerçeve Programları Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kendinden önceki Çerçeve Programları’nın başarıları üzerine inşa edilmiş olsa da 7.ÇP, bir diğer Çerçeve Programı olmaktan öteye gidecektir. İçeriği, organizasyonu, uygulama yapıları ve yönetimsel araçlarıyla 7.ÇP, Lizbon stratejisinin yeniden uygulamaya sokulması için kilit rol oynayacaktır. 7.ÇP’de yer alan yeni unsurlar şunlardır:
Diğer Çerçeve Programlardan farklı olarak dört yıl yerine yedi yıl sürmesi
“Araçlar”dan ziyade araştırma temalarına vurgu yapılması Faaliyetlerin ve uygulama araçlarının basitleştirilmesi
Teknoloji Platformları ve yeni Ortak Teknoloji Girişimleri’nin faaliyetleri aracılığıyla Avrupa endüstrisinin ihtayaçlarını karşılayan araştırma-geliştirmeye odaklanılması
Avrupa’nın en iyi bilimsel faaliyetlerine destek sağlayan Avrupa Araştırma Konseyi’nin kurulması
4 Özel Program’da uluslararası işbirliğinin bütünleştirilmesi Bilgi Bölgeleri’nin geliştirilmesi Araştırma faaliyetlerine özel sektörün katılımını artırmak amacıyla risk paylaşımını içeren bir finansal yapının oluşturulması
Bunların yanısıra, 7 tematik alana sahip olan 6.ÇP’den farklı olarak 7.ÇP’de, İşbirliği Özel Programı’nın altında 9 tematik alan bulunmaktadır. Tematik alanlarla ilgili bilgilere internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
7.ÇP’ye Katılmak Ne Gibi Faydalar Sağlar?

Oldukça büyük bir bütçeye sahip olan 7.ÇP, bilginin, yeteneklerin ve uzmanlığın ortaklaşa kullanılabileceği Avrupa çapındaki konsorsiyumlara katılma fırsatları sunmaktadır. 7.ÇP’ye katılanlar, Avrupa’da ve Avrupa dışında yeni ilişkiler ağı ve pazarlar kurma fırsatını yakalayıp teknolojinin en ileri noktasını hedefleyen projelere ortak olabileceklerdir.
7.ÇP’ye Kimler Katılabilir?
Çerçeve Programları’na, ulusal/uluslararası kanunlar ve AB kanunlarına göre kurulmuş tüzel ve gerçek kişiler başvurabilirler. Bu kapsamda, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları, sanayi kuruluşları ve sivil toplum örgütleri Çerçeve Programları’na katılabilirler. Ayrıca, tüzel kişiliğe sahip olan veya olmayan KOBİ’lerin de başvuruları teşvik edilecektir. 7.ÇP’ye Katılabilen (Eligible) Ülkeler Hangileridir? Herhangi bir ülkeden herhangi bir tüzel kişi 7.ÇP’ye katılabilmektedir. Ancak farklı ülke grupları için farklı katılım ve fonlama kuralları bulunmaktadır. Bu konuda ayrıntılı bilgi için Cordis sayfasını ziyaret ediniz.
7.ÇP’de En Az Katılımcı Sayısı Nedir?
Projelere minimum katılımcı sayısı ve aranan özellikler proje türüne göre değişmektedir. Çerçeve Programları’na yapılan tüm başvurularda aranan ana koşul, işbirliğidir. Programa dahil olan Aday Ülke kuruluşları, üye ülke kuruluşları ile aynı hak ve yükümlülüklere sahiptir. Minimum katılımcı sayısı sağlandıktan sonra projelere uluslararası örgütler ve 3. ülke kuruluşları da katılabilir. Genel olarak, 7.ÇP projelerinde en az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluşun yer alması gerekmektedir. Çalışma programında ICPC ülkelerinden* ortaklar alınması gereği belirtilmişse, 2 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden ve en az 2 farklı ICPC ülkesinden olmak üzere 4 farklı ülkeden en az 4 bağımsız kuruluşun projelerde yer alması zorunludur. Eşgüdüm ve destek eylemleri, araştırmacıların eğitimi ve kariyer gelişimlerini amaçlayan projelerde ise en az 1 tüzel kişinin bulunması gerekmektedir. Ne Tür Projeler 7.ÇP İçin Uygundur? 7.ÇP tüm projelere destek sağlamaz. İlgili alanın Çalışma Programı’nda açıkça belirtilen öncelikli alanlarda hazırlanmış, uluslararası ortaklı ve inovatif /yenilikçi) araştırma ve teknoloji geliştirme (ATG) projeleri 7.ÇP için uygundur. 7.ÇP’nin hangi proje konularını kapsadığını ve sizin projelerinize uygun olup olmadığını web sayfamızdaki ilgili tematik alanm bölümlerini inceleyerek öğrenebilirsiniz.
Araştırma Ve Teknoloji Geliştirme Projesinde Yer Almadan 7.ÇP’den Faydalanmam Mümkün Olabilir Mi?
7.ÇP’de ATG projelerinin yanı sıra, ATG projelerini destekleyici nitelikte tematik alanlar kapsamında hazırlanan eşgüdüm ve destek eylemi projeleri ile araştırmacıların eğitim ve kariyer gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan projeler de desteklenmektedir. Bu programlar ile ilgili ayrıntılı bilgiye web sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
7.ÇP Sizin İçin Uygun Mudur? Test Edin!
Projelerde dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar vardır. Aşağıda yer alan sorulara ne kadar çok “evet” cevabı verirseniz, projeniz Çerçeve Programları’na sunulmak için o oranda uygun olacaktır.
Projeniz Avrupa odaklı mı?
Projeniz Avrupa’nın hali hazırda bulunduğu bilimsel-teknolojik duruma katkıda bulunuyor mu?
Proje sonuçlarının Avrupa’ya faydaları olacak mı?
Projeniz yenilikçi mi?
Araştırma projeniz kurumunuzun öncelikleri ve çalışma alanı açısından gerçekten önemli mi?
Araştırma projenizi kullanılabilir ticari bir çıktı elde etmek ya da yeni bilgi ve en iyi uygulamayı üretmek için mi yürütüyorsunuz?
Projeniz çok ortaklı olmaya müsait mi ve bundan faydalanabilecek mi?
Avrupa’daki diğer kuruluşlarla işbirliğinden faydalar elde edebileceğinizi düşünüyor musunuz?
(daha büyük pazarlara açılmak, risk paylaşımı, yeni irtibatlar ve yeni uzmanlıklar bağlamında)
Büyük sorumluluk alacağınız bir konsorsiyumda çalışabilir misiniz?
Fikri mülkiyet hakları da dahil olmak üzere proje çıktıları konusunda müzakereler yürütmeye hazır mısınız?
Proje teklifi sunulması ve projenin yürütülmesi aşamalarında Avrupa’nın dört bir yanından konsorsiyum ortakları ile görüşmeler yürütmek için gerekli yönetimsel zaman ve kaynak ayırmaya hazır mısınız?
Hibenin alınması halinde yönetimsel sorumlulukları yüklenmeye hazır mısınız?
Kuralların karmaşık, prosedürlerin uzun ve başarı oranının oldukça düşük olduğu rekabetçi bir ortamda proje teklifinizi sunmaya hazır mısınız?
2 ila 5 yıl sürecek bir projede yer almaya hazır mısınız?
Çaba ve zaman gerektirmesinin dışında, hibeler çoğu durumlarda sizin projeye dair yaptığınız masrafların P’sinden fazlasını karşılamamaktadır.
Projeye kendiniz yatırım yapmaya hazır mısınız?
7.ÇP’de Finansman Almak İçin Uygun Şartlar Nelerdir?
7.ÇP’de alacağınız mali destek oranı, gerçekleştirdiğini proje tipine göre değişiklik göstermektedir. Proje tiplerinin detayına internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Diğer taraftan, aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan tüzel veya gerçek kişiler Komisyon’dan mali katkı alabilirler: AB üye ülkesi veya asosye ülkede veya Topluluk kanunlarına göre kurulmuş, Avrupa ile ilgili uluslararası kuruluş, Uluslararası İşbirliği Ülkeleri’nde kurulmuş tüzel kişiler. Aşağıdaki şartlardan herhangi birini sağlayan masraflar, Komisyon tarafından geçerli masraflar olarak kabul edilir: İlgili alanda veya çalışma programındaki hükümlerle belirlenmişse, Projenin ilerleyebilmesi için gerekliyse, İkili bilimsel ve teknolojik anlaşma ile veya Topluluk ve kuruluşun ülkesi arasındaki anlaşma ile belirlenmişse. Komisyon tarafından geçerli kabul edilecek masraflar: Gerçek masraflar olmalıdır. Sonuç raporlarının masrafları dışında proje süresi içerisinde gerçekleşmiş olmalıdır. Ekonomik olmalıdır. Ortak kuruluşun kendi muhasebe sisteminin kuralları çerçevesinde yapılmalıdır ve muhasebe kayıtlarında bulunmalıdır. Projenin amaçlarına erişmek için yapılmış olmalıdır. Finansman konusunda daha ayrıntılı bilgiye internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
7.ÇP’ye Nasıl Başvurulur?
Komisyon, ilgili özel program ve çalışma programlarında belirtilen öncelikler kapsamında yılda bir veya 2 defa proje teklif çağrıları açmaktadır. Çağrılar, 7.ÇP özel bilgi kanalları, internet sayfaları, üye ve aday ülkelerde bulunan ulusal irtibat noktaları aracılığı ile duyurulmaktadır. Çağrılara internet sayfamızdan ve CORDIS'ten ulaşabilirsiniz. Projenizin bu çağrılarda belirtilen önceliklere uyması ve çağrıda belirtilen tarihten önce Komisyon’a sunulması gerekmektedir. Projelerin, 6.ÇP’de kullanılan “Elektronik Proje Teklifi Sunma Sistemi – EPSS” aracılığıyla sunulması 7.ÇP’de bir kural olacaktır. EPSS ile ayrıntılı bilgiye CORDİS'ten ve/veya internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Başvurunuzu yaptıktan sonra, projeniz bağımsız uzmanlar tarafından değerlendirilir ve sonucu proje koordinatörüne Komisyn tarafından iletilir. 7.ÇP’de Proje Değerlendirme Süreci Ne Kadar Sürmektedir? Avrupa Komisyonu’na sunmuş olduğunuz projenizin Komisyon’un eline geçtiğine dair “alındı belgesi (acknowledgement of receipt)” yaklaşık 3 hafta içerisinde proje koordinatörüne iletilir. Değerlendirme süreci yaklaşık 5-8 hafta sürmektedir. Projeniz desteklenmek üzere seçildiği taktirde Komisyon ile görüşmeler başlamaktadır. Tüm Süreç Ne Kadar Sürmektedir? Projenizi hazırlamaya başladığınız zamandan kontrat imzalama aşamasına kadar geçen süre 1 yılı bulabilmektedir. Ancak süre daha kısa da olabilmektedir. 7.ÇP İle İlgili En Güncel Bilgilere Nereden Ulaşabilirim? 7.ÇP ile ilgili en güncel bilgilere CORDİS'ten ve/veya internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.Bunun yanısıra, iletişim bilgilerine web sayfamızdan ulaşabileceğiniz her bir alandan sorumlu Ulusal İrtibat Noktalarıyla da irtibata geçebilirsiniz. 7.ÇP'ye yönelik her türlü sorunuzu fp7@tubitak.gov.tr adresine yönlendirebilirsiniz.

* Asosye Ülke : Norveç, Leichteinstein, İsrail, İsviçre ve İzlanda
* ICPC ülkeleri: (6ÇP’deki adıyla INCO ülkeleri) : Uluslararası İşbirliği Hedef Ülkeleri (Asya Pasifik Ülkeleri, Afrika, Batı Balkan Ülkeleri, Akdeniz Ortaklığı Ülkeleri, Doğu Avrupa ve Orta Asya, Latin Amerika)

Kobilerin Mali Sektöre Olan Borçlarının Yeniden Yapılandırılması

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin banka ve diğer mali kurumlara olan borçlarının yeniden yapılandırılması ve yeniden yapılandırma kapsamında uygulanacak vergi istisnaları ile ilgili düzenlemelerin yapıldığı 5569 sayılı Kanun 30.12.2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) Mali Sektöre Olan Borçlarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 30.12.2006 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

5569 sayılı Kanunla, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin, Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar ve diğer malî kurumlardan almış oldukları ve 31.10.2006 tarihi itibariyle bu kuruluşlar nezdinde donuk veya şüpheli alacaklar hesabına intikal etmiş bulunan kredi borçlarına ilişkin olarak, çerçeve anlaşma ve sözleşmeleri kapsamında;

a) Söz konusu kredi borçlarının vadelerini uzatmak,

b) Bu işletmelerin kredilerini yenilemek,

c) İşletmelere ilave yeni kredi vermek,

ç) Anapara ve/veya asli faiz ve/veya temerrüt faizi veya kâr paylarını indirmek veya bunlardan vazgeçmek,

d) Anapara, faiz veya kâr payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, aynî, nakdî ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait aynî değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek,

e) Diğer bankalarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak,

şeklinde alınacak tedbirlerle, malî kesime olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesi sağlanmaktadır.

Düzenlemeden yararlanacak olan KOBİ’ler iki yüz elli kişiden az yılık çalışan istihdam eden veya yıllık net satış hasılatı ya da bilanço aktif toplamı yirmi beş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan işletmeler olarak belirlenmiş bulunmaktadır.

Kobiler için banka borçlarının bu yasa çerçevesinde yeniden yapılandırılmasının yanı sıra en önemli hususlardan birisi Vergi, SSK ve enerji faturalarını içeren kamu borçlarını ödemekte yaşadıkları güçlüklerdir; Bu bağlamda yasa aşağıdaki imkanları sunmaktadır;

“…..finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerini imzalamış KOBİ’lerin, 31/10/2006 tarihine kadar vadesi geldiği halde ödenmemiş bulunan; elektrik, doğalgaz, telefon veya su kullanımından kaynaklanan borçları ile Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri ile sosyal güvenlik kurumlarına olan ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun veya tâbi oldukları mevzuat hükümlerine göre takip edilen borçları, ilgililerin sözleşme tarihinden itibaren iki ay içinde başvurmaları halinde, teminat aranmaksızın kanunî faiz oranı uygulanmak suretiyle YİRMİDÖRT AYA KADAR TECİL EDİLEBİLİR. Bu kapsamdaki borçlar nedeniyle daha önce uygulanmış hacizler, yapılan ödemelere paralel olarak kaldırılır.”

Kanun uyarınca, finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları hükümleri kapsamında düzenlenecek sözleşmeler damga vergisi ve harçlardan; çerçeve anlaşmalar ve sözleşmeler uyarınca alacaklı bankalar tarafından her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar banka ve sigorta muameleleri vergisinden; çerçeve anlaşması ve düzenlenen sözleşmeler kapsamında kullandırılan krediler kaynak kullanımı destekleme fonundan ve diğer fonlar ile malî yükümlülüklerden istisna edilmektedir.

İstisna, alacaklı kuruluşların çerçeve anlaşması ve düzenlenen sözleşmeler uyarınca edindikleri varlıkları elden çıkardıkları hallerde de uygulanacaktır. Konunun önemine binaen Kanunun tam metnine ekte yer verilmiştir.

30 Aralık 2006 CUMARTESİ

Resmî Gazete

Sayı : 26392

KANUN

KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELERİN MALÎ SEKTÖRE

OLAN BORÇLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI

HAKKINDA KANUN

Kanun No. 5569 Kabul Tarihi : 27/12/2006

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı; küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin, Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar ve diğer malî kurumlardan almış oldukları ve 31/10/2006 tarihi itibariyle bu kuruluşlar nezdinde donuk veya şüpheli alacaklar hesabına intikal etmiş bulunan kredi borçlarına ilişkin olarak, çerçeve anlaşma ve sözleşmeleri kapsamında;

a) Söz konusu kredi borçlarının vadelerini uzatmak,

b) Bu işletmelerin kredilerini yenilemek,

c) İşletmelere ilave yeni kredi vermek,

ç) Anapara ve/veya asli faiz ve/veya temerrüt faizi veya kâr paylarını indirmek veya bunlardan vazgeçmek,

d) Anapara, faiz veya kâr payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, aynî, nakdî ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait aynî değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek,

e) Diğer bankalarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak,

şeklinde alınacak tedbirlerle, malî kesime olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkân verilmesini sağlamaktır.

(2) Birinci fıkrada belirtilen, kredileri kısmen veya tamamen iştirake çevirme işlemi, 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanuna tâbi bankalar ile yönetimi ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen bankalar tarafından yapılamaz.

(3) 30/1/2002 tarihli ve 4743 sayılı Malî Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uygulamasından yararlanmış olanlar bu Kanun kapsamına girmez.

Tanımlar

MADDE 2 – (1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde geçen banka tanımını,

b) Birlik: Türkiye Bankalar Birliği ve/veya Türkiye Katılım Bankaları Birliğini,

c) Çerçeve Anlaşmaları: Bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca imzalanacak Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarını,

ç) Diğer malî kurumlar: Ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları olan ve bu konularda kendi özel mevzuatı uyarınca alınan izin ve ruhsat ile faaliyet gösteren kurumlardan, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansman şirketleri ve varlık yönetim şirketleri ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma A.Ş.’yi,

d) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,

e) Küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ): İki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden veya yıllık net satış hasılatı ya da bilanço aktif toplamı yirmibeş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan işletmeleri,

f) Sözleşme: Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları kapsamında yapılan finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerini,

ifade eder.

Finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşmaları

MADDE 3 – (1) Bankalar ile diğer malî kurumların ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ile Tasfiye Halinde Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketinin alacakları; Birlik tarafından hazırlanacak, alacaklı kurumların yetkili temsilcilerince imzalanacak ve onaylama ve kabule ilişkin genel şartları Kurul tarafından bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içerisinde çıkarılacak yönetmelikte gösterilecek olan Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları kapsamında ve bu anlaşmaların Kurul tarafından onaylandığı tarihten itibaren iki yıllık bir süre içinde finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine bağlanmak şartıyla gerektiğinde, ihtiyaç duyacakları makine-ekipmanın teminine yönelik bunların rehni karşılığı kredi kullandırımı da dahil olmak üzere, ilave finansman sağlanmak suretiyle yeniden yapılandırılabilir veya yeni itfa planlarına bağlanabilir.

(2) Gerektiğinde ilave finansman da sağlanmak suretiyle yeniden yapılandırılacak veya yeni bir itfa planına bağlanacak alacakların kapsamı; borçluların nitelikleri, asgari tutar ve şartları ve alacaklılar ile borçlular arasında ayrı ayrı imzalanacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerinin asgari unsurları birinci fıkradaki usûlle saptanan Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarıyla belirlenir. Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarını imzalamayanlar tarafından yapılacak sözleşme ve işlemler için bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

(3) Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları hükümleri kapsamında düzenlenecek finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerini imzalamış KOBİ’lerin, 31/10/2006 tarihine kadar vadesi geldiği halde ödenmemiş bulunan; elektrik, doğalgaz, telefon veya su kullanımından kaynaklanan borçları ile Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri ile sosyal güvenlik kurumlarına olan ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun veya tâbi oldukları mevzuat hükümlerine göre takip edilen borçları, ilgililerin sözleşme tarihinden itibaren iki ay içinde başvurmaları halinde, teminat aranmaksızın kanunî faiz oranı uygulanmak suretiyle yirmidört aya kadar tecil edilebilir. Bu kapsamdaki borçlar nedeniyle daha önce uygulanmış hacizler, yapılan ödemelere paralel olarak kaldırılır.

(4) Alacaklı ve borçlu taraflar arasında imzalanacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine bankalar ve diğer malî kurumlar dışında kalan alacaklılar da taraf sıfatıyla katılabilir.

(5) Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketi, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi, Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarına ve bu Anlaşmalar kapsamında borçları gerektiğinde ilave finansman da sağlanmak suretiyle yeniden yapılandırılan veya yeni bir itfa planına bağlanan borçlularla yapılacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine taraf olmaya yetkilidir.

(6) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve Tasfiye Halinde Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi, Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarına ve bu Anlaşmalar kapsamında borçlu KOBİ’lerle yapılacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine ilave finansman sağlamamak kaydıyla taraf olabilirler.

(7) Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları kapsamında finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi imzalandığı takdirde, bu sözleşmeleri imzalayan KOBİ’lerden olan alacaklara ilişkin zamanaşımı, sözleşme tarihi itibarıyla kesilmiş sayılır.

(8) Alacaklı banka ya da diğer malî kurumlar tarafından bu Kanun kapsamındaki kredilere, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanuna dayanılarak bileşik faiz yürütülemez.

Vergi istisnaları ve teşvik belgeleri

MADDE 4 – (1) Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları hükümleri kapsamında düzenlenecek finansal yeniden yapılandırma sözleşmeleri ve bu sözleşmeler kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili olarak aşağıdaki hükümler uygulanır.

a) Çerçeve anlaşmalar ile sözleşmeler ve bunların belirlediği esaslar uyarınca yapılacak işlemler ve düzenlenecek kâğıtlar 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre ödenecek damga vergisi ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre ödenecek harçlardan,

b) Çerçeve anlaşmalar ve sözleşmeler uyarınca alacaklı bankalar tarafından her ne nam altında olursa olsun tahsil edilecek tutarlar 13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu gereği ödenecek banka ve sigorta muameleleri vergisinden,

c) Çerçeve anlaşması ve düzenlenen sözleşmeler kapsamında kullandırılan krediler kaynak kullanımı destekleme fonundan,

ve diğer fonlar ile malî yükümlülüklerden istisna edilir.

(2) İstisna, alacaklı kuruluşların çerçeve anlaşması ve düzenlenen sözleşmeler uyarınca edindikleri varlıkları elden çıkardıkları hallerde de uygulanır.

(3) İstisna uygulaması, sözleşme hükümlerinin borçlu KOBİ’ler tarafından yerine getirilememesi veya getirilmemesi hallerinde alacağın hukukî yollardan tahsili aşamalarında ödenmesi gereken vergi, resim ve harçlar açısından da geçerlidir.

(4) 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karşılık ayrılmış olan kısımlar hariç olmak üzere, sözleşme hükümleri uyarınca tahsilinden vazgeçilen alacak tutarları Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alacaklı için değersiz alacak, borçlu için ise vazgeçilen alacak olarak dikkate alınır.

(5) Sözleşme ile uygulamaya konulan işlemlerin gerçekleşmemesi halinde dahi, uygulanmış olan vergi, resim ve harç istisnaları geri alınmaz.

(6) Finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine göre borçları yeniden yapılandırılan ve yeni bir itfa planına bağlanan borçlu KOBİ’ler tarafından alınmış olan teşvik belgelerinin süreleri ile ihracat taahhüt süreleri, sözleşmeler ile belirlenen süreler kadar uzatılmış sayılır.

(7) Bu madde kapsamındaki istisnalara ilişkin olarak KOBİ’lere uygulanacak müeyyidelerden bankalara rücu edilecekler için, yeniden yapılandırmaya konu borç tutarının yüzde beşinin ödenmemiş olması şartı aranır.

(8) Kredilerin teminatlarının ya da alacaklı malî kurum tarafından iştirak olarak edinilecek KOBİ’nin varlık ve yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerine ilişkin değerleme, borçlu tarafından talep edilmesi durumunda, Kurulca ya da Sermaye Piyasası Kurulunca değerleme yapmaya yetkilendirilmiş kişi veya kuruluşlar tarafından yapılır.

Yürürlük

MADDE 5 – (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 6 – (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Destek ve Teşvikler

1. Avrupa Yatırım Bankası Kredileri

AYB kamu ve özel sektör projelerini finanse etmektedir. AYB 30-40 milyon Euro'luk projelerle direkt temas kurarken daha küçük ölçekli kredi taleplerini aracı bankalar kanalıyla kabul etmekte­dir. Türkiye'deki AYB aracı bankaları;

• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası

• Sınai Yatırım Bankası

• Vakıflar Bankası'dır.

AYB başvurusu için projelerin ekonomiye katkı sağlaması, çevereye duyarlı, teknik bir proje olmalı.

Finansman Şartları

Sanayi Projelerinde asgari 4 yıl azami 15 yıl vade şartı konulmuş-tur. Faiz oranları en düşük düzeydedir. Kamu'da hükümet garantisi, özel söktör'de A düzeyinde notu olan Banka teminatı gerekmektedir.

Bütçesi 25 milyon euro kadar olan projeler Küçük ve Orta Boy proje,

Bütçesi 25 milyondan fazla olan projeler ise büyük projeler olarak kabul edilmektedir.

AYB KOBİ kredilerinden yararlanma kriterleri;

- KOBİ olma kriteri ( 500 kişiyi aşmamalı,Bilgi teknolojileri,tu-rizm,sanayi alanlarında faaliyet gösteren ,net sabit varlığı 75 milyon Eu­ro'dan az olmalı)

- Geri ödemesi 2 yıl ödemesiz toplam 7 yıl dır.

- Ödeme 6 ayda birdir.

Daha geniş bilgi için; http://www.eib.org


2. Dış Ticaret Müsteşarlığı

Yardım Alanları:

- Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımı (*)

- Yurt Dışında Milli Veya Bireysel Düzeyde Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesi

- Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesi

- Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi

- Eğitim Yardımı

- İstihdam Yardımı

*Destekten faydalanacak Ar-Ge faaliyet aşamaları aşağıdadır;

a) Kavram geliştirme

b) Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü

c) Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuvar çalışmaları v.b. çalışmalar

d) Tasarım ve çizim çalışmaları

e) Prototip üretimi

f) Pilot tesisin kurulması

g) Deneme üretimi

h) Patent ve lisans çalışmaları

ı) Satış sonrasında ürün tasarımından kaynaklanan sorunların çözümü faaliyetleri.

Bünyelerinde veya Türkiye’de bünyeleri dışında AR-GE faaliyetinde bulunan kuruluşların yukarıda belirtilen faaliyetlerine ilişkin harcamaları bu Tebliğ kapsamında belirtilen esaslar çerçevesinde temel destek oranı olarak en fazla %50 oranında ve ilave desteklerle beraber en fazla % 60’a kadar desteklenir. Destek süresi proje bazında en çok 3 (üç) yıldır.

Adres: İnönü Bulvarı, 06510 Emek – ANKARA
Tel: (0312) 212 88 00
Fax: (0312) 212 88 81
Daha geniş bilgi için; http://www.foreigntrade.gov.tr


3. İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME)

Eğitim Yardımı

Ülkemizde ihracatın desteklenmesi amacıyla hazırlanan bir dizi Devlet Yardımlarından birisi de “Eğitim Yardımı”dır. Sağlanan destek ile firmaların ürettikleri ürünleri uluslararası piyasalarda verimli ve etkin bir şekilde pazarlayarak rekabet güçlerini artırmaları ve uluslararası nitelik kazanmalarındaki temel gereksinimlerinden birisi olan eğitim ihtiyaçlarının giderilmesine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. “Eğitim Yardımı” bu amaca yönelik olarak ihracatçı firmaların yönetici ve çalışanlarına yönelik eğitim faaliyetlerine ilişkin giderlerinin KOBİ’ler için %50, SDŞ’leri için %75’nin devletçe karşılanması imkanını getirmektedir.

Eğitim Konuları:

- Dış Ticaret, Gümrük ve Kambiyo Mevzuatı
- İhracat için pazar ve müşteri bulma, pazar analizi, pazar araştırması, alıcıyla müzakere ve yazışma teknikleri ve fiyat verme,
- İhracata ulusal ve uluslararası finansman sağlama teknikleri
- Rekabet hukuku ve koşulları ile Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Örgütü mevzuatı, uluslararası pazarlama teknikleri
- Moda-Marka tasarımı ve benzeri alanlar

Adres: Mithatpaşa Cad. No:60, 06420 Kızılay - ANKARA
Tel: (0312) 417 22 23
Fax: (0312) 417 22 33
Daha geniş bilgi için; http://www.igeme.org.tr


4. İhracatçı Birlikleri

Firmalar, Türkiye'de bulunan toplam 12 adet ihracatçı birliğinden, bağlı oldukları birliğe müracaat edeceklerdir.

Devlet Yardımı

- Yurt Dışı Fuar / Sergi

- Yurt İçi Fuar

- Yurt Dışı Ofis-Mağaza

- Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi


5. İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV)

Devlet Yardımı

- Pazar Araştırması (KOBİ'ler arasında uluslararası işbirliği faaliyetlerinin desteklenmesi)

İhracat Pazar Araştırması Desteği (İPAD)

İhracat Pazar Araştırması Desteği (İPAD) firmaların ürünleri için doğru pazar bulmak ve doğru ihracat pazarlama stratejisi belirlemek amacıyla, detaylı ve sistematik olarak pazar araştırması yapmalarını teşvik etmek üzere oluşturulmuş ve uygulamaya konmuş bir devlet yardımı programıdır.
İhracat Pazar Araştırması Desteği, ilgili mevzuat çerçevesinde İGEME-İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi tarafından Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) adına uygulanmaktadır.
İhracat Pazar Araştırması Desteği’nden imalat sanayi alanında üretim ve ticaret faaliyetinde bulunan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ), Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDŞ) ile sanayi sektöründeki Üretici Dernekleri faydalanabilir.
Gerçekleştirilip sunulan projenin uygun görülmesi halinde;
a) Bir KOBİ’ye her bir projesi için harcama belgelerine istinaden en fazla 7.500 $; bir yılda en fazla 15.000 $; bu destek programının uygulamada olduğu süre içinde toplam olarak en fazla 75.000 destek,
b) Bir SDŞ veya Üretici Derneğince yürütülen ve uygun görülen her bir proje için, harcama belgelerine istinaden en fazla 10.000 $; bir yıl içinde en fazla 50.000 destek, sağlanır.

Adres: Rumeli Cad. No: 85/7, 80220 Osmanbey – İSTANBUL
Tel: (0212) 230 76 37 - 233 94 37
Fax: (0212) 247 75 87
Daha geniş bilgi için; http://www.ikv.org.tr


6. KOSGEB Ar-Ge Destekleri

KOSGEB Ar-Ge Desteği olarak 25.000 ABD doları karşılığı TL tutarında geri ödemeli malzeme -techizat desteği ile 35.000 ABD ABD doları karşılığı TL tutarında geri ödemesiz destekler vermektedir. Ayrıca işletmelere bağımsız bir işlik alanı tahsis edilir, standart mobilya / büro ekipmanı tahsis edilir, ortak kullanım amaçlı (Telefon, faks, fotokopi, dokümantasyon, sekreterya, mevcut bilgi ağları, ortak kullanım atelyeleri, toplantı, sergi, konferans, mekanları vb.) hizmetler sunulur.

Proje bazında Ar-Ge çalışmalarında kullanılacak makine ve techizatın alımında, danışmanlık hizmetleri, laboratuvar / atelye hizmetleri, enformasyon hizmetleri, fuar hizmetleri, tanıtım gibi destekler vermektedir.

Daha geniş bilgi için; http://www.kosgeb.gov.tr


7. TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ

Devlet Yardımı

- Fikri ve Sinai Mülkiyet Haklarının Korunması

- Patent, Faydalı Model Belgesi ve Endüstriyel Tasarım Tescil Yardımı

Adres: Necatibey Caddesi No:49 06440 ANKARA
Tel: (0312) 232 54 25
Fax: (0312)232 54 13
Daha geniş bilgi için; http://www.turkpatent.gov.tr


8. TTGV Ar-Ge Desteği

TTGV desteği için başvuru önşartı fitrmanın sanayi sicil belgesine sahip ARGE kuruluşları ve yazılım şirketleri olmasıdır. Desteklenen faaliyetler, "teknolojik ürün ve proses inovasyonu" kavramı içerisinde, bilgi birikimi firmada kalacak şekilde, firma tarafından gerçekleştirilen teknoloji geliştirme projeleridir. Proje süresi en fazla 2 sene olup sağlanacak destek alt sınır olmaksızın en fazla 2,5 milyon ABD Doları. Destek oranı proje bütçesinin %20’sidir. Yapılan yardımın geri ödemesi 4 yıl içinde yapılır. Destek kapsamında projeyle ilgili personel, teçhizat, sarf malzemesi, seyahat, hizmet alımı harcamaları dahildir.

Adres: Atatürk Bulvarı No:221 2.Kat B Blok Kavaklıdere/Ankara
Tel: (312) 467 2179
Faks: (312) 467 4079
Daha geniş bilgi için; http://www.ttgv.org.tr


9. TÜBİTAK (TİDEB) Ar-Ge Desteği

TÜBİTAK bünyesinde faaliyet gösteren TİDEB - Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığı’nın Ar-Ge Yardımı hibe şeklinde bir yardım olup; desteklenmeye değer bulunan Ar-Ge projelerine ilişkin giderlere uygulanan temel destek oranı en fazla %50, ilave desteklerle beraber en fazla %60 olmaktadır. Başvuru için önkoşul firmanın yazılım geliştirme veya ARGE yapmasıdır. Yardımın kapsamına projelerin; personel, seyehat, alet/teçhizat/yazılım/yayın alımları, yurt içi ARGE kuruluşlarına yaptırılan işler danışmanlık/hizmet alımları, malzeme giderleri ile patent başvuru giderleri dahildir. Destekleme süresi, uluslararası projeler dışındaki projeler için en çok 3 (üç) yıldır. Projenin değerlendirilme süresi en çok 3 aydır.

Adres: Atatürk Bulvarı No: 221 06100 Kavaklıdere/Ankara
Tel: (312) 467 1801
Faks: (312) 427 4305
Daha geniş bilgi için; http://www.tideb.tubitak.gov.tr

TÜBİTAK'ın Kuruluşunun 41. Yıldönümü Başkan V. Prof. Dr. Nüket YETİŞ'in Açıklaması


41. yıldönümünü bugün kutlayan TÜBİTAK�ın misyonu, �Ülkemizin rekabet gücünü ve refahını artırmak ve sürekli kılmak için; toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla işbirliği içinde, ulusal önceliklerimiz doğrultusunda bilim ve teknoloji politikaları geliştirmek, bunları gerçekleştirecek altyapı ve araçları oluşturmaya katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemek ve yürütmek, bilim ve teknoloji kültürü oluşturmakta öncü rol oynamak�tır. Bu çerçevede TÜBİTAK�ın vizyonu, �Toplumumuzun yaşam kalitesinin artmasına ve ülkemizin sürdürülebilir gelişmesine hizmet eden, bilim ve teknoloji alanlarında yenilikçi, yönlendirici, katılımcı ve paylaşımcı bir kurum olmak�tır.
TÜBİTAK�ın faaliyet alanlarını ve bu alanlarda son dönemde yürütülen / başlatılan projelerden örnekleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Türkiye'nin bilim ve teknoloji politikalarının oluşturulmasında Hükümete yardımcı olmak: Bu amaçla iki yıl önce başlatılan Vizyon 2023 çalışmaları sürdürülüyor. 27 kamu kurumu, 29 sivil/mesleki kuruluş ve 9 üniversitenin üst düzey temsilcilerinden oluşan yönlendirme kurulu son toplantısını 16 Temmuz�da yaptı. Toplantıda Teknoloji Öngörü projesi sonuçları ve hazırlanmış strateji belgesi taslağı üzerinde görüşüldü, yönlendirme kurulu önerileri ile birlikte ,ülkemiz genelinde tartışmaya açıldı. Gelecek öneriler de göz önüne alınarak, taslağa, 8 Eylül 2004 tarihinde sayın Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan�ın başkanlığında toplanacak Bilim ve Teknoloji Üst Kurulu�nun bilgisine sunulmak üzere son şekli verilecek.

2. Bilimsel ve teknolojik araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yapmak, özendirmek, desteklemek: Kurumumuzda, bu belirleyici çizgiler doğrultusunda yeni projelerin hayata geçirilmesine ya da ivme kazandırılmasına yönelik bir süreç başladı. Bunlardan bir tanesi, bilim alanında yıllardır ülkemizin kanayan yarası olan beyin göçünü önlemeye yönelik girişimler çerçevesinde, �Ulusal genç Araştırmacı Kariyer geliştirme Programı� dır. Bu Program ile, kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç bilim insanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmek amaçlanıyor. 21.yüzyılın akademik önderliğini yüklenecek genç araştırmacıların çalışmaları desteklenerek, hem genç bilim insanlarının kariyerlerini araştırmacı ve eğitimci olarak en iyi şekilde sürdürmeleri, hem de bilimsel düzeyimizin geliştirilmesi ve bilimin ülke kalkınmasındaki rolünün artırılması hedefleniyor. Bu programın uygulanması sonucunda,
-Yetenekli genç bilim insanlarının ve mühendislerin Türkiye�deki akademik ortamlarda (Türk üniversitelerinde) kalmalarını sağlayarak beyin göçünün önlenmesi,
- Dış ülkelerde yaşamakta olan üstün nitelikli genç bilim insanlarının ve mühendislerin, kariyerlerini Türkiye�de sürdürebilmeleri,
-Ulusal ve uluslararası teşvik fonları kaynaklı (AB-Çerçeve Programları gibi) rekabetçi araştırma projelerinde çalışmaya hevesli olan yetenekli ve araştırmaya meraklı bilim insanlarından ve mühendislerden oluşan bir işgücü oluşturulması,
-Genç bilim insanlarını ve mühendisleri, öğretim ve araştırmayı bir arada içeren kariyerler geliştirmeye teşvik ederek, öğretim ve araştırma arasında bir köprü kurulması,
-Türkiye�nin endüstriyel ve ekonomik sorunlarını evrensel bilim ve mühendislik teknikleriyle çözebilmek üzerinde odaklanan özgün araştırma projeleri tasarlamaya ve geliştirmeye yatkın bilim insanlarından ve mühendislerden oluşan bir işgücü ağı yaratılması ve
-KARİYER proje desteği almış, yeni fikir ve buluşların geliştirilmesinde üstün başarılar göstermiş ve liderlik potansiyeli olan genç bilim insanlarına ödüller verilmesi öngörülüyor.

3. Bu faaliyetlerin sonuçlarının ekonomik ve sosyal faydaya dönüşmesini sağlayacak ortamları oluşturmak: Ülkemiz insanlarının refah düzeyini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek, bilim, teknoloji ve inovasyon yeteneğimizin yükseltilmesine bağlıdır. Bunu sağlamanın somut araçlarından biri olan, AR-GE Yardımı uygulaması, 1995 yılından beri TÜBİTAK-Teknoloji İzleme ve Değerlendirme Başkanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı�nca başarılı bir işbirliği içinde yürütülüyor. Yeni bir ürün üretme, veya üretimle ilgili bir teknik geliştirme amacıyla planlanan projelerle, AR-GE Yardımı�na başvuru yapılabilmekte ve desteklenmeye değer görülen projelerin AR-GE giderlerinin %60�a kadarlık kısmı hibe şeklinde karşılanabiliyor. Öte yandan, TÜBİTAK�a bağlı enstitüler çalışmalarını hız kesmeden sürdürüyor.. Ayrıca Gebze yerleşkesinde Teknoloji serbest bölgesi ve Teknoloji geliştirme bölgesi, kuruluş için hukuki ve kurumsal gerekliliklerin tamamlanmasıyla hizmet vermeye başladı.

4. Bu faaliyetler için gerekli insan kaynaklarının gelişmesini desteklemek: Üniversite öğrencileri için burs programları hazırlanmaya, yurt içi/yurtdışı araştırma projelerine destek sağlanmaya devam ediliyor. Lisansüstü öğrencilerine de yurt içi/yurtdışı burs olanakları sağlanıyor. Doktora sonrası araştırmacıları desteklemeye yönelik programlar da devam ediyor. Ulusal ve uluslar arası araştırmacı değişim programlarının güçlendirilmesini hedefliyoruz.

5.Türkiye�nin taraf olacağı bilimsel ve teknolojik yardım ve işbirliği anlaşmalarının hazırlanması ve müzakeresinde Hükümete yardımcı olmak ve bu anlaşmaların izlenme ve uygulanmasında görev almak: 2000 yılında hükümet tarafından ilişkileri başlatma görevi TÜBİTAK�a verilmiş olan Avrupa Uzay Ajansı ile, 15 Temmuz�da işbirliği anlaşması imzalandı. Anlaşma ile, özellikle uzay programları çerçevesinde, araştırma geliştirme program ve projelerinde Avrupa ile ortak çalışmalara girebilmenin yolu açıldı. Anlaşmanın imzalanması ile, karşılıklı bilgi alışverişi, toplantılar, bilim insanlarının değişim programlarından yararlanması, ortak projeler, ülke kuruluşlarının eğitim programları ile desteklenmesi gibi faaliyet alanlarında çalışmalar yapılabilecek. Bu anlaşmanın imzalanması ile, Türkiye�deki diğer araştırma kuruluşları, üniversiteler, kamu kuruluşları, özel ve sanayi kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile uzay çalışmalarında ikili işbirlikleri yapmak mümkün olabilecek. Öte yandan, 2002 yılında dahil olduğumuz Avrupa Birliği 6. çerçeve programı kapsamında, Türk araştırmacı ve girişimcilerin proje hazırlamalarının yolunu açan tanıtım ve teşvik çalışmaları sürdürülüyor.

6. Bilimsel ve teknolojik bilgilere erişilmesini kolaylaştırmak: Türkiye'nin araştırmacı veritabanını oluşturmak ve sürekli olarak güncellemek amacıyla, TÜBİTAK tarafından tasarlanan ve geliştirilen web tabanlı bir uygulama olan Araştırıcı Bilgi Sistemi ARBİS�in etkinleştirilmesiyle kısa sürede veri sayısı 7 bini geçti. ARBİS ile, Türkiye'de görev yapan tüm araştırmacılar ve yurtdışında çalışan Türk araştırmacılar, veritabanına tek bir noktadan kayıt olarak bilgilerini girebilmekte ve güncelleyebilmekteler. ARBİS'e kayıt yaptıran ve bilgilerini girerek onay alan araştırmacılar, AB Altıncı Çerçeve Programı gibi çeşitli iletişim platformlarından da yararlanabilmekte, TÜBİTAK projelerine başvurma ve hakem-izleyici hizmeti verme gibi etkinlikler için bir ön koşulu yerine getirmiş olmaktalar.

7. Bilgi ve teknoloji kullanımını topluma sevdirmek ve benimsetmek. Bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesine katkı sağlamak: Bilim Adamı Yetiştirme Grubu�nun çalışmaları kapsamında, �geleceğimiz� olan gençlerin �Bilim�e ilgisini teşvik amacıyla her yıl ilköğretim ve lise öğrencilerine yönelik; Bilim ve Matematik Olimpiyatları ile Araştırma Projeleri Yarışması düzenlenmeye devam ediliyor. Genç araştırmacı programlarına yenilerinin eklenmesini, 2005 yılında bu çalışmaların, ülke genelinde yaygınlaştırılmak üzere hızlandırılmasını öngörüyoruz. Kurumumuzun süreli yayınlarından Bilim ve Teknik dergisinin içeriğini ülkemizdeki bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler ve başarıları daha fazla konu ederek zenginleştirmek, popüler kitaplarımızın daha yaygın olarak okuyucuyla buluşmasını sağlamak da hedeflerimiz arasında yer alıyor. Öte yandan, yeni uygulamaya konulan bir proje kapsamında, �Doğanın Dilini Öğrenme kampanyası� başlatıldı. 11 Temmuz�da ilk uygulaması rehber eğitimciler eşliğinde, Ankara�nın sönmüş volkanı Hüseyingazi tepesi ile Gavurkalesi yöresi, izcilik öğretmenleri başta olmak üzere eğitimcilere gezdirilip, ekolojik önemleriyle tanıtıldı.

Bilimsel ve Teknolojik çalışmalar ve onlara ayrılan kaynaklar, ülkemizin geleceğidir, geleceğe yatırımıdır. Ülkemizde var olan bilgi ve teknoloji birikimini sosyal ve ekonomik yarara dönüştürme yetkinliğimiz ve hızımız, bizi çağdaş medeniyetler düzeyine taşıyacaktır. Bu, topyekün bir seferberliktir. Bilimin ışığı, aklın rehberliği ile gerçekleştireceğimiz bu yolculukta 41 yıldır olduğu gibi biz TÜBİTAK�lılar, üzerimize düşen görevleri en iyi biçimde yapmaya devam edeceğiz. Bilgi�ye ve Bilen�e yatırımın hızlandığı nice yarınlara...

Son güncelleme tarihi : 03.12.2004

TÜBİTAK BİLİM ve TEKNOLOJİ KAVRAM ve TERİMLERİ (Sürüm 2.0)




-A-


Araştırmacı:
Araştırmacılar, yeni bilgi, ürün, süreç, metod ve sistem üretilmesi için çalışan ve proje yöneten profesyonellerdir.

Araştırma ve Deneysel Geliştirme (Ar-Ge):
İnsan, kültür ve toplumdaki bilgi stoğunu artırmak ve bu bilgi stoğunu yeni uygulamalarda kullanmak için yapılan sistematik temelli yaratıcı çalışmalardır.

Araştırma Projesi:
Amacı, kapsamı, süresi, bütçesi, özel şartları, TÜBİTAK ve diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdi destek miktarları, sonuçta doğacak ihtira haklarının ilgililer arasındaki paylaşım esasları bir veya birden fazla sözleşme ile belirlenmiş, yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olarak yapılan çalışmaları ve ülkemizin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılması amacı ile ileri teknoloji uygulamasına yönelik çok taraflı işbirliğiyle yürütülen projeleri tanımlayabilmek amacı ile öncelikli alanlar çerçevesinde desteklenmeye değer nitelikteki konu ve bunların ne ölçüde ve ne şekilde desteklenebileceğine yönelik çalışmalardır.

Ar-Ge Personeli:
ARGE�de doğrudan çalıştırılan tüm kişiler ve bunlara doğrudan servis veren ARGE yöneticileri, idari personel ve büro çalışanları.

Ar-Ge Proje Pazarları Platformu Destekleme Programı:
Programın amacı, üniversite, araştırma kurumları ve sanayi kuruluşları arasında etkileşimli teknolojik işbirliği ortamı yaratılması bağlamında ulusal ve uluslararası proje pazarı faaliyetlerinin desteklenmesidir. Bu kapsamdaki Ar-Ge Proje Pazarları, işbirliği arayışları için üniversite, sanayi ve araştırma kuruluşlarından katılımcıları bir araya getiren, aktif katılım ve etkileşimli organizasyonları tanımlar.

Ar-Ge Yardımı Uygulama Esasları:
Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu�nun 1 Haziran 1995 tarihinde yürürlüğe koyduğu ve 4 Kasım 1998 tarihinde ve 10 Şubat 2001 tarihinde iyileştirdiği ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME (Ar-Ge) YARDIMINA İLİŞKİN TEBLİĞ�in Uygulama Esasları, Başvuru, Değerlendirme, Yardım İstek ve İzleme-Değerlendirme Formlarından oluşur.


-B-


Başvuru Değerlendirme Kılavuzu:
Yapılan başvuruların değerlendirme yöntemi, kriterleri ve değerlendirme ile ilgili diğer bilgilerin sunulduğu kılavuzdur.


Başvuru Kılavuzu:
Müşterinin seçtiği araca etkin şekilde başvuru yapabilmesi için hazırlanmış kılavuzdur.

Bölge Koordinatörü:
Bölgesel olarak düzenlenen Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışmalarının ve diğer benzer bilimsel aktivitelerin yürütülmesinde TÜBİTAK tarafından görevlendirilen öğretim üyesi.

Burs:
Lisans ve/veya lisansüstü öğrenim gören ve özel kural ve ilkelere uyularak belirlenmiş öğrenciler ile araştırmacıların yurtiçinde ve/veya yurtdışında yaşam giderlerini karşılamak amacıyla Bilim Kurulunca belirlenen miktarda ve süreyle bursiyerlere yapılan aylık ödeme.

Bursiyer:
Yurt içinde ve/veya yurt dışında üniversite lisans veya lisansüstü öğrenim amacıyla Kurum�dan burs alan lisans veya lisansüstü öğrencisi ile doktora sonrası araştırma bursu alan araştırmacı.


-Ç-

Çağrı Çizelgesi :
Her bir aracın başvuru tarihleri, bütçeleri, kodları, çağrı yayın tarihi, son başvuru tarihi gibi bilgilerinin yer aldığı çizelgedir. Araçların farklı gruplamaları ile oluşturulabilir.

Çalıştay:
Bilimsel işbirliğini artırmaya yönelik olarak, uzmanlar arasında üst düzeyde yoğun tartışma ve bilgi alışverişinin yapıldığı kısa süreli toplantı.


-D-


Davet/Ret Ağırlıklı Değerlendirme Yöntemi;
Bu karar yöntemi, TÜBİTAK�ın ön proje destek önerisiyle ilgili kararı kesin olduğunda kullanılır ve önerilen ön proje yürütücüsünün kapsamlı proje sunma hakkını belirler.

Değerlendirme Komisyonu:
Yurt dışı bilimsel etkinliklere katılmak için yapılan başvuruları değerlendirmek ve desteklenecek başvuruları belirlemek amacıyla Grup Yürütme Komitesi Sekreteri�nin başkanlığında Kurum Başkanı tarafından oluşturulan komisyon.

Deneysel Geliştirme:
Araştırmalardan ve/veya pratik deneyimlerden kazanılmış mevcut bilgiden yararlanarak, yeni süreç, sistem ve servislerde kullanılmak üzere yeni materyal, ürün veya alet üretmek veya halen kullanılanı önemli bir biçimde geliştirmek amacıyla yapılan sistematik çalışmalardır.

Destek (Bilim İnsanı):
1) Lisans ve lisansüstü öğrencileri ile lisansüstü öğrenimlerini tamamlamış bilim insanı ve araştırmacıların yurt içinde ve/veya yurt dışında düzenlenen bilimsel etkinliklere katılımlarını sağlamak amacıyla Kurum�ca verilen maddi destek.
2) Yurt içinde ve/veya yurt dışında bilimsel etkinlikler düzenlenip yürütülmesi amacıyla kişilere, gruplara veya meslek kuruluşlarına Kurum�ca verilen maddi destek.
3) Üniversite ve araştırma kurumlarında araştırma altyapısını oluşturmak ve geliştirmek için araç-gereç ve malzeme alımlarında / kiralamalarında kullanılmak amacıyla Kurum�ca verilen maddi destek.

Diğer Destek Elemanları:
Diğer destek elemanları, ARGE projelerinde yer alan veya doğrudan bu tür projelerle ilişkilendirilen, kalifiye veya kalifiye olmayan, büro çalışanı, sekreter ve işçilerden oluşur.

Destek Programları Tanıtımı:
Destek Programları Tanıtımı, TÜBİTAK�ın genel amaçlı ve geniş kapsamlı programlarını ve etkinliklerini duyuran basılı ve/veya elektronik döküman ve duyurular için kullanılır. Destek programları tanıtımları, TÜBİTAK Proje Öneri Kılavuzunda belirtilen genel koşulları ve proje önerisi hazırlama kurallarını ve Bilim Kurulunun belirlediği değerlendirme kriterlerini kullanır.

Destek Programları Duyurusu:
Destek programları duyurusu TÜBİTAK�ın destek programlarının bilgilerini içeren resmi basılı veya elektronik dökümanlardır. Destek programları duyuruları TÜBİTAK�ın araştırma ve eğitim destek programlarının duyurulması ve proje önerilerini özendirme amacını taşır ve TÜBİTAK Proje Öneri Kılavuzunda belirtilen genel koşulları ile proje önerisi hazırlama kurallarını ve Bilim Kurulunun belirlediği değerlendirme kriterlerini kullanır.


-E-

Ek Destek:
Yurt İçi Doktora bursiyerlerine akademik yarıyıl sonunda verilen destek. Üniversitelerimizde Yabancı Öğretim Üyesi statüsü ile çalışan yabancı uyruklu bilim insanlarılarına verilen maddi ek destek.

-G-

Geliştirme Projesi:
Araştırma sonuçlarının, faydalı araç, gereç,malzeme, hizmet/ürün, yöntem, sistem ve üretim tekniklerine dönüştürülmesine ve/veya mevcutların daha da iyileştirilmesine yönelik çalışmalar ile teknoloji aktarımı ve/veya uyarlamasını içeren çalışmalar

Güdümlü Proje Destek Programı Duyurusu:
Güdümlü proje destek programı duyurusu, güdümlü proje önerilerini teşvik etmek amacıyla yayımlanan basılı veya elektronik dökümanlardır.

Güdümlü Proje:
TÜBİTAK'ın görev alanına giren konularda, ülkenin sürdürülebilir kalkınması ve uluslararası rekabet gücünün arttırılması için gereksinim duyulan alanlarda, konusu ve şartları TÜBİTAK tarafından belirlenerek bir başka kuruluş ya da konsorsiyuma yaptırılan projeler.

-H-

Hedef Tarihli Destek Önerisi Sunumu:
Bu tür sunumlar öngörülen tarihten sonra yapılabilir, ancak özel panel veya diğer değerlendirme toplantılarına dahil edilmeyebilirler.


-J-


Jüri:
BAYG tarafından yürütülen burs, destek ve yarışma programlarında başvuruları değerlendiren, sınav ve seçme işlemlerini yapan ve sonuçları yazılı bir raporla BAYG�a ileten bilim insanları grubu.

-K-

Kış ve Yaz Okulları:
Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında ülkemizi temsil edecek takımlarda yer alacak öğrencileri belirlemek ve yetiştirmek amacıyla yarıyıl tatili ile yaz tatilinde ve gerekli görülen öteki zamanlarda Kurum tarafından düzenlenen özel ders ve uygulama çalışmaları.

Kollokyum:
Belirli bir konuyu aydınlatmak amacıyla, bilim insanı ve araştırmacıların biraraya gelerek, konunun bir bilim insanı veya ekip tarafından sunulması ve tartışması şeklinde yapılan toplantı.


Kongre:
Belirli bir bilim dalında ya da bilim dallarında yapılan araştırmaların, araştırmayı yapan kişilerce öteki bilim insanlarına sunulması amacıyla yapılan tartışmalı toplantı.

Kurs:
Belirli bir konuyu, bu konuda yetişeceklere öğretmek amacıyla yapılan faaliyet.

Kuruluşlararası Projeler:
Kuruluşlar arası proje önerisi iki veya daha fazla kuruluştan araştırmacıların ortak araştırma fikir ve planlarını içeren proje önerisidir.

-O-

Olimpiyat Komitesi:
BAYG tarafından yürütülen İlköğretim Matematik Olimpiyatı ve Ulusal Bilim Olimpiyatları ile Uluslararası Bilim Olimpiyatlarına katılımla ilgili olarak öğrencileri seçme, yetiştirme ve yarışmalara fiilen nezaret etme faaliyetlerini BAYG ile koordinasyon içinde yürütmek amacıyla bilim insanlarından ve/veya öğretmenlerden oluşturulan 2-5�er kişilik komiteler.

-Ö-

Ödül:
TÜBİTAK tarafından düzenlenen yarışma programları ile Uluslararası Bilim Olimpiyatlarında ve Proje Yarışmalarında derece alanlara ve Proje Danışmanları�na Kurum�ca verilen para, kitap vb.

Ön Proje Destek Önerisi:
Ön proje destek önerisinin amacı, projenin desteklenme şansının düşük olması durumunda, proje önerisini yapan araştırmacının zamanının harcanmasını önlemek, önerilen projelerin kalitelerini belli bir düzeyde tutabilmektir.

Öncelikli Alan:
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu tarafından belirlenen stratejik öneme sahip öncelikli alanlar çerçevesinde, proje önerilerinin desteklenmesi sırasında öncelik verilmek üzere Kurumca belirlenen alanlar.

Özgün Değer Kriteri (Proje Değerlendirmesinde):
Sunulan proje önerisinin, kendi alanındaki ya da farklı alanlardaki ilgili konulara ilişkin mevcut bilgi birikimini daha ileri bir noktaya taşıyabilmedeki önemi.

-P-

Program :
TÜBİTAK Kuruluş Kanunu�nun 2/j maddesinde belirtilen görevleri yerine getirmek amacıyla usulüne uygun olarak düzenlenip yürütülen eğitim, araştırma, geliştirme ve öteki bilimsel etkinlikleri teşvik etmeye ve desteklemeye yönelik etkinlikler ile bilimsel bilgi, beceri ve ürünlerin sergilenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla düzenlenip yürütülen etkinlikler.


Program Alanı:
TÜBİTAK Kuruluş Kanunu�nun 2/j maddesinde belirtilen görevleri yerine getirmek amacıyla Kurum�ca düzenlenip yürütülen eğitim, araştırma, geliştirme ve bilimsel etkinlikler içeren birden çok programdan oluşan programlar grubu.

Proje Önerisi Ön Talebi:
Proje önerisi ön talebi, araştırmacı ve yardımcı araştırmacıların isimlerini, proje önerisinin başlığını, proje önerisine katılacak kuruluşların listesini ve projenin değerlendirmesinde yetkin hakemlerin ve panellerin saptanmasını sağlayacak bilgileri içeren başvurudur. Proje önerisi ön talebi, TÜBİTAK içinde kullanılmak amacıyla ve kesin destek kararının verilmesinde etkin olmayan özet proje öneri talepleridir.

Proje Performans Ölçüleri:
TÜBİTAK tarafından finanse edilen araştırma ve geliştirme projelerinin performansını ölçmekte kullanılan ölçüler dizisi.

Proje Sonuç Performans Ölçüleri:
TÜBİTAK tarafından finanse edilen araştırma ve geliştirme projelerinin performansını ölçmekte kullanılan ölçüler dizisinin proje sonucunda oluşan performansı ölçen alt kümesi.

Proje Süreç Performans Ölçüleri:
TÜBİTAK tarafından finanse edilen araştırma ve geliştirme projelerinin performansını ölçmekte kullanılan ölçüler dizisinin projenin gerçekleştirilmesi sırasında oluşan performansı ölçen alt kümesi.

Proje Yürütücüsü
Proje hazırlama, yürütme beceri ve deneyimine sahip, projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her türlü sorumluluğunu taşıyan, TÜBİTAK ile proje sözleşmesini imzalayan, proje sonuçlarını bilimsel yöntemlerle değerlendirip yayımlayabilecek ve/veya uygulamaya dönüştürebilecek düzeydeki araştırmacı.


Prototip:
Prototip, yeni bir ürünün tüm özelliklerini ve işlevlerini taşıyan, o ürünün özgün bir örneğidir.

-R-


Rehber ve Gözetmen:
Olimpiyat ve Yarışma programlarında hizmetlerinden yararlanılan günlük/saat ücretli yardımcı personel.

-S-

�Sayın Meslektaş� Mektubu:
�Sayın Meslektaş� Mektupları, TÜBİTAK destek programları ile ilgilenen kurum, kuruluş ve kişilere, TÜBİTAK destek programlarıyla ilgili değişiklikleri, yeni düzenlemeleri ve yeni araştırma projelerini ya da desteklenen projelere ek olarak alınabilecek destekleri iletmek amacıyla hazırlanan duyurulardır.

Seminer :
Belirli bir bilim dalındaki gelişmeleri belli bir bilgi düzeyine sahip kimselere tanıtmak amacıyla düzenlenen ve konunun değişik bölümleri, bu bilim dalında otoritesi ve yeteneği kabul edilen kişiler tarafından açıklanan toplantı.

Sempozyum:
Belirli bir konuyu aydınlatmak amacıyla, bilim insanı ve araştırmacıların biraraya geldikleri ve konuşmacıların konunun belirli bölümlerini sundukları tartışmalı toplantı.

Songün Tarihli Destek Önerisi Sunumu:
Bu tür destek önerisi sunumları, önceden belirlenen tarihten sonra kabul edilmez. Bu konuda uygulanacak istisnalar, TÜBİTAK Destek Programları Öneri Kılavuzu II. Bölüm-A kısmında belirlenen kurallara dayalı olarak yapılabilir.

-T-

Teknisyen veya Eşdeğer Eleman :
Teknisyen veya eşdeğer çalışanlar, mühendislik, fiziksel bilimler ve yaşam bilimleri veya sosyal bilimler ve insani bilimlerin birinde deneyim ve teknik bilgi gerektiren işlerde çalışan kişilerdir. Genelde bir araştırmacının yönlendirmesiyle, fikirlerin ve operasyonel yöntemlerin uygulanmasını kapsayan bilimsel ve teknik işleri yaparak ARGE çalışmalarının içinde olurlar. Eşdeğer elemanlar, sosyal veya insani bilimlerde araştırmacının yönlendirmesiyle teknisyenin yaptığı işlere karşılık gelen ARGE çalışmalarını yapan kişilerdir.

Teknoloji Ödülü:
TÜBİTAK TTGV VE TÜSİAD tarafından ortaklaşa verilen ülkemizdeki yenilikçi ürün yeni bir teknik veya teknoloji geliştirilmesini hedef alan üretim süreci geliştirme çabalarını teşvik etmek için konulmuş bir ödüldür.

Teknoloji Projeleri:
Ar-Ge Yardımı Tebliğ�ine göre Desteklenecek Kuruluşlar ve/ veya bunların özel ve tüzel kişilik birliktelikleri tarafından amacı, kapsamı, süresi, bütçesi, özel şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya nakdi destek miktarları, sonuçta doğacak ihtira haklarının ilgililer arasındaki paylaşım esasları belirlenmiş insan, kültür ve toplumdaki bilgi stoğunu artırıcı ve bu bilgi stoğunu yeni uygulamalara yönlendirici yaratıcı yenilikler için bilimsel esaslara uygun araç, gereç, malzeme, ürün, yöntem, sistem ve üretim teknikleri geliştirme ve uygulama faaliyetlerini ifade eder. Araştırma-Geliştirme projelerinin ek katma değer yaratacak rekabetçi yenilikler içermesi esastır. Projeler önceden planlanmış aşağıdaki Ar-Ge faaliyet aşamalarından bir veya birçoğunu içerebilir;
a) Kavram geliştirme
b) Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü
c) Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuvar çalışmaları v.b. çalışmalar
d) Tasarım ve çizim çalışmaları
e) Prototip üretimi
f) Pilot tesisin kurulması
g) Deneme üretimi
h) Patent ve lisans çalışmaları
ı) Satış sonrasında ürün tasarımından kaynaklanan sorunların çözümü faaliyetleri.


Teknolojik Açıdan Yeni veya İyileştirilmiş Ürün:
Teknolojik özellikleri veya kullanım amaçları daha önce üretilen ürünlerden (mal ya da hizmet) büyük farklılık gösteren bir ürün teknolojik açıdan yeni üründür. Bu tip yenilikler kökten yeni teknolojilere dayalı olabileceği gibi mevcut teknolojileri birleştirerek yeni kullanım biçimleri oluşturmayı da kapsar.
Performansı büyük ölçüde arttırılan bir ürünse teknolojik açıdan iyileştirilmiş üründür. Yalın bir ürün yüksek performans özellikleri olan malzeme veya parçalar kullanılarak daha performanslı veya daha az maliyetli hale getirilebilir. Tümleştirilmiş teknik alt sistemlerden oluşan karmaşık bir sistemse bu alt sistemlerden birine yapılan kısmi değişikliklerle iyileştirilebilir

Teknolojik Süreç Yeniliği Yapma:
Teknolojik açıdan yeni veya büyük ölçüde iyileştirilmiş üretim veya hizmet sağlama yöntemlerinin uygulamaya geçirilmesi teknolojik süreç yeniliği yapmaktır. Bu yöntemler, yeni bilgilerden türetilir ve üretim araç gereçlerinde ya da üretimin organizasyonunda yapılan değişiklikleri kapsar. Bu yöntemler geleneksel üretim yöntemleri ile üretilmesi veya sunulması mümkün olmayan teknolojik açıdan yeni veya iyileştirilmiş ürünleri (mal ya da hizmet) üretmeyi ya da sunmayı sağlayabilir ya da mevcut ürünlerin üretim veya hizmet sunma verimliliğini artırır.

Teknolojik (Ürün veya Sürece Özgü) Yenilik Yapan Firma:
Teknolojik Yenilik ilk kez ortaya çıkıyorsa bu dünya çapında yeniliktir. Bir firma kendi açısından yeni veya iyileştirilmiş, ama başka firma ya da endüstrilerce uygulanan bir ürünü veya süreci geliştirir veya uygularsa bu durumda Teknolojik Yenilik yalnızca firma içinde yeniliktir. Teknolojik Yenilik yapan bir firma şu temel becerilerle donatılmıştır; stratejik beceriler ve organizasyon becerileri. Stratejik beceriler ileriye dönük teknolojik bakış, pazar eğilimlerini görebilme, teknolojik ve ekonomik bilgiyi toplama, işleme ve özümseme gibi kabiliyetleri kapsar. Organizasyon becerileri ise risk alma, araştırma kuruluşları, teknik danışmanlık kuruluşları, tedarikçiler ve müşterilerle işbirliği, değişim sürecine firmanın bir bütün olarak katılımı, insan kayanklarına yatırım gibi kabiliyetleri kapsar.

Teknolojik Yenilik Süreci:
Teknolojik Yenilik yapma süreci genellikle düz bir çizgi izlemeyen, karmaşık ve değişken yeni bilgi edinme ve üretme etkinliklerinden oluşur. Duruma özgü farklılıklar olmakla birlikte genellikle Ar-Ge aşamalarını, teknolojik bilgi edinimini (patent, lisans, patentlenmemiş buluş, model, tasarım ve bilimsel-teknik danışmanlık ve hizmetler), yenilik yapma sürecinin girdisi olan performansı iyileştirilmiş makina/teçhizat/cihaz /yazılım (embodied knowledge) edinimini içerir.

Temel Araştırma:
Bir olgunun ya da gözlenebilir bir gerçeğin temelindeki esaslar hakkında yeni bilgi elde etmek için yapılan, görünüşte belirli bir uygulaması ya da kullanımı bulunmayan teorik ya da deneysel çalışmalardır.

Teşvik Ağırlıklı Değerlendirme:
Bu karar yöntemi, TÜBİTAK�ın ön proje destek önerisiyle ilgili kararı teşvik özelliği taşıdığında kullanılır, Hem teşvik edilen hem de teşvik edilmeyen ön proje destek öneren araştırmacılar, kapsamlı proje önerisi sunma hakkına sahiptirler. Teşvik ağırlıklı değerlendirme yöntemi kısa ve daha çok araştırma etkinliği üzerinde yoğunlaşan ön proje destek önerilerinin değerlendirilmesinde kullanılır. Bu yöntemin kullanılmasının amacı önerilecek kapsamlı projenin içeriğini kuvvetlendirmektir. Alınan kapsamlı öneriyi teşvik etme ya da etmeme kararı proje önericisine ve calıştığı kuruma yazılı veya elektronik yöntemlerle ulaştırılır.

Toplantı Yürütücüsü:
Toplantının duyurulmasından, tüm hazırlıklarının yapılmasından, düzenlenmesinden ve sonuçlandırılmasından, toplantıya özellikle konuşmacı olarak katılacakların ülke bazında dengeli dağılımının sağlanmasından, katılımcılara TÜBİTAK tarafından sağlık ve/veya kaza sigortası yapılmadığının bildirilmesinden, toplantının bitim tarihini izleyen 30 gün içerisinde TÜBİTAK'a ayrıntılı bir rapor verilmesinden sorumlu olan, toplantının konusunda bilimsel yetkinliği kanıtlanmış bir bilim insanı.

TÜBİTAK Başvuru Rehberi:
�Başvuru Kılavuzlarının� değişik biçimlerde gruplanması ile oluşturulan rehberlerdir. Örneğin müşteri tipine göre, birimlere göre, destek amaçlarına göre vb. gruplanmış �başvuru kılavuz� kümeleridir.

-U-


Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer (KARİYER) Projeleri:
KARİYER programının amacı, kariyerlerine yeni başlayan doktoralı genç bilim insanlarının çalışmalarını proje desteği vererek teşvik etmektir. 21.yüzyılın akademik önderliğini yüklenecek genç araştırmacıların çalışmaları desteklenerek, hem genç bilim insanlarının kariyerlerini araştırmacı ve eğitimci olarak en iyi şekilde sürdürmeleri, hem de bilimsel düzeyimizin geliştirilmesi ve bilimin ülke kalkınmasındaki rolünün artırılması amaçlanmaktadır.

Uluslararası Katılımlı Toplantı:
Ulusal nitelikte olup, konuşmacılardan birkaçının yurtdışından olduğu, uluslararası toplantı tanımı dışında kalan toplantı.

Uluslararası Toplantı:
Organizasyon komitesinde görev alanların ve konuşmacı olarak katılacakların ülke bazında dengeli bir dağılımının olduğu ve özel durumlar dışında, genel olarak her seferinde farklı bir ülkede düzenlenen toplantı.

Uluslararası Projeler:
İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar veya uluslararası kuruluşlarla işbirliği veya ilişki çerçevesinde yürütülen çalışmalar.

Uygulamalı Araştırma:
Uygulamalı araştırma, öncelikle pratik bir amaca veya hedefe yönlenmiş, yeni bilgi elde etmek için yapılan özgün çalışmalardır.

-Ü-

ÜSAMP- Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri Programı :
Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezleri Programının amacı, üniversitelerde yürütülen araştırmaları endüstriyel ve teknolojik gelişmeler yönünde ve sanayicinin gereksinim duyduğu konularda kurgulayarak, bu konularda bilgi birikimi sağlamak ve endüstriyel araştırma konularında deneyimli mezunlar yetiştirmek, merkezde ağırlıklı olarak yüksek lisans ve doktora öğrencisinin çalışmalarını sağlayarak üniversitenin araştırma potansiyelini artırmak ve belli bir sürede, sürekli gelişme gösteren gelir-gider dengesini kurmuş merkezleri oluşturarak Üniversite-Sanayi işbirliğinde süreklilik sağlamaktır. ÜSAMP kapsamında işbirliği merkezi kurulması için hazırlık çalışmaları; İlk Başvuru, Planlama Dönemi Çalışmaları ve Kuruluş İçin Başvuru olmak üzere üç aşamalı başvuru süreci içerir.


-Y-

Yardımcı Araştırmacı:
Bir projenin bilimsel ve teknik sorumluluğuna katılarak görev alan, kesin raporda ve/veya diğer yayımlarda yazarlar arasında adı geçecek olan yürütücü dışındaki araştırmacılar.

Yardımcı Personel:
Proje yürütücüsünün veya araştırmacılarının gözetimi altında projenin yürütülmesinde tam veya kısmi zamanlı, sürekli veya geçici olarak görev alan teknik eleman, lisansüstü öğrenciler, teknisyen, laborant, sekreter, işçi ve benzeri personel

Yarışma:
Farklı eğitim ve gelişim düzeylerindeki öğrenciler ile bilim insanı/araştırmacılar arasında bilgi, beceri ve projeler ile bilimsel-teknolojik etkinlikler ve ürünler bazında düzenlenen yarışma.

Yaygın Etki Kriteri (Proje Değerlendirmede):
Önerilen etkinlik bir yandan eğitim, öğretim ve öğrenimin gelişmesine yardımcı olurken, bir yandan da buluş ve bilimsel anlayışın gelişimini ne ölçüde sağlayabilecek niteliktedir? Önerilen etkinlik, tüm üniversitelerden ve araştırma enstitülerinden bilim insanlarının ve araştırmacıların katılımını ne ölçüde yaygınlaştırmaktadır? Tesisler, araçlar, bilgi ağları ve ortaklıkların da içinde bulunduğu eğitim ve araştırma altyapısını geliştirmeye ne ölçüde katkıda bulunabilecektir? Projenin sonuçları, bilimsel ve teknik anlayışı zenginleştirmek üzere geniş ölçekte yayılabilecek midir? Önerilen projenin topluma, kısa ve uzun vadelerde, ne gibi bir yararı ve katkısı olacaktır?


Yeniliğin Yayınımı:
Teknolojik Yenilik�in pazar veya pazar dışı kanallar vasıtasıyla uygulandığı yerden başka ülke, bölge, endüstri, firma ve diğer kurumlara yayılarak, ortaya çıkan yeni bilginin paylaşılması ve yeniden üretilmesine yeniliğin yayınımı denilmektedir. Yayınım olmazsa Teknolojik Yenilik ekonomik etki yaratamaz.


Yürütme Kılavuzu:
Müşterinin aracı etkin şekilde yürütebilmesi için hazırlanmış kılavuzdur. Her bir araç için ayrı ayrı hazırlanacaktır. Yürütme Kılavuzu, TÜBİTAK�ın ve müşterinin uygulama sırasındaki hak, yetki ve sorumlulukları, bütçe ile ilgili düzenlemeler, proje yürütme esasları, proje izleme esasları, proje giderleri değerlendirme esasları, burs devam şartları, patent ve fikri mülkiyet hakları gibi bilgileri içerir.

-Z-

Zaman Aralıklı Öneri Sunumu:
Bu tür sunumlar TÜBİTAK tarafından belirlenen zaman aralıklarında yapılabilir. Zaman aralığının bitim tarihi, songün tarihine dönüşür ve önerilere bu tarih itibariyle Songün Tarihli Öneri Sunumu kuralı uygulanır.

Son güncelleme tarihi : 16.03.2005














Dosyalar

9. kalkınma Planı.İş Planı.Kosgeb destekleri 1.Kosgeb destekleri 2.Kosgeb arge destekleri.Kosgeb Tekmerleri.Motivasyon.Hayaller.Tübitak teydeb destekleri.Oslo Klavuzu Işığında Yenilik.Frascati Klavuzu Işığında Ar-Ge.Problem Çözme Teknikleri.Proje Yönetimi.Toplam Kalite Yönetimi.Matriks Organizasyonlar.Fikri Mülkiyet Hakları.Marka nedir?.Marka başvurusu.Marka koruma.Bitki Islahçı Hakları.Patent Bilgisi.Verimlilk.6.çerçeve programı.Kobilerin 6.çerveve programına katılımı.6.çeçeve programında uluslararası işbirliği.
6.çerçeve programı projesi hazırlama .6.çerçeve programı projesi sunma ve değerlendirme.Finansal Analiz.Örnek Finansal Analiz.Finansal Başarısızlık.Sermaye Piyasası Kurumu.İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi.AB'ye Özel sektörün intibakı.AB Çevre Müktesebatı.Stratejik Planlama.Bilgi Toplumu Stratejisi.Tarım Stratejileri.Kriz Yönetimi .EU Lobbying.Bilgi ekonomisinin reddettikleri.Teknokentler.Bilgi Ekonomisi.E-Ticaret'e Davet.TİKA Teknik Yardım Projeleri.Fikri Mülkiyet Hakları.Proje Yönetimi.Endüstriyel Tasarım Tescili.Tübitak Proje Destek Süreci.Pazar Araştırması ve Planlaması.Örgüt Yönetimi.Makale Yazma.Bilimsel Araştırma Teknikleri.


Yurtdışı Pazarları
Azerbaycan. Moğolistan. Türkmenistan. Kırgızistan. Kazakistan. Özbekistan. Ukrayna. Moldava. Romanya. Gürcistan. Makedonya. Bosna-Hersek.


Vizyon 2023 Teknolojik Öngörüleri
Strateji Belgesi. Üretim. Tasarım. Savunma Havacılık Uzay. Nano. Mekatronik. Malzeme. Enerji ve Çevre. Biyoloji ve Genetik. Bilişim.

Genel Bilgiler

FELSEFE
Dinler Tarihi.Atatürkçülük.
BİLİM
TOPLUM Dunya ekonomi tarihi.GIDA ÇEVRE SAĞLIK TARIM Bitki Islahı.MALZEME TEKNOLOJİ Nano Teknoloji.Bilgisayar Ağ Temelleri.ENERJİ TAŞIMACILIK UZAY Yıldızların İç Yapısı ve Evrimi.
SANAT
ROL MÜZİK EDEBİYAT YEMEK Denizlerimizdeki Balıklar.
SPOR
YAZ KIŞ MÜCADELE