Patent, Faydalı Model



BULUŞ NEDİR?
Buluş, tarım dahil sanayideki herhangi bir teknik problemin çözümüdür.
PATENT NEDİR?
Patent, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma veya satma hakkıdır. Aynı zamanda, bu hakkı gösteren belgeye de patent denir. Sınai mülkiyet haklarının içinde önemli bir yer tutan “patent hakkı”, özellikle teknoloji transferinin aracı olması bakımından gelişmekte olan ülkeleri daha çok ilgilendirmektedir.
FAYDALI MODEL NEDİR?
Türkiye’de ve dünyada yeni olan, sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine 10 yıl süre ile bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır.

BİR BULUŞUN PATENT VERİLEREK KORUNABİLMESİ İÇİN GEREKEN KRİTERLER NELERDİR?


• Yenilik,
• Tekniğin bilinen durumunun aşılması,
• Sanayiye uygulanabilirlik.

Yenilik, başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir. Tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri ise "konuda uzman bir kişinin kolayca düşünüp uygulamaya koyamayacağı" nitelik anlamındadır. Sanayiye uygulanabilirlik, buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir. Bu üç kriteri taşıyan buluşlar patent ile korunurlar.
PATENT VERİLEMEYECEK KONULAR VE BULUŞLAR NELERDİR?
Aşağıda sayılanlar buluş niteliğinde olmadıkları için patent verilerek korunamazlar:

• Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları,
• Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
• Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar,
• Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
• İnsan ve hayvan vücuduna uygulanacak teşhis ve tedavi usulleri ile cerrahi usuller.(Bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri hariç.)

Aşağıda belirtilen buluşlar da patent verilerek korunamazlar:
• Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar,
• Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.

BİR BULUŞUN FAYDALI MODEL VERİLEREK KORUNABİLMESİ İÇİN GEREKLİ KRİTERLER NELERDİR?

• Yenilik,
• Sanayiye uygulanabilirlik.

PATENT İLE FAYDALI MODEL ARASINDAKİ FARK NEDİR?
• Faydalı Modelde, tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri aranmaz,
• Koruma süreleri farklıdır,
• Faydalı Model belgesine, Ek Faydalı Model belgesi verilmez,
• Araştırma ve inceleme işlemlerinin olmaması nedeniyle patent verilmesine oranla faydalı model belgesinin verilmesi, hem zaman hem de masraf açısından daha elverişlidir.

PATENT VE FAYDALI MODEL BELGESİ KORUMA SÜRELERİ KAÇ YILDIR?
• İncelemeli patent 20 yıl,
• İncelemesiz patent 7 yıl,
• Faydalı model belgesi 10 yıl,
süreyle korunur.


PATENT İLE FAYDALI MODEL BELGELERİNİN KORUMA SÜRELERİ UZATILABİLİR Mİ?
Hayır. Patent ve Faydalı Model belgelerinin koruma süreleri uzatılamaz. Ancak
İncelemesiz verilen patent için başvuru tarihinden itibaren 7 yıl içinde inceleme talebinin yapılması halinde, incelemeli sisteme geçiş yapılabilir ve inceleme sonucu olumlu olursa, koruma süresi 20 yıla uzatılır.
TÜRKİYE’DE TESCİL EDİLEN PATENT’İN TÜM DÜNYADA GEÇERLİ OLACAĞI DÜŞÜNCESİ KAMUOYUNDA YAYGINDIR. BU DOĞRU MUDUR?
Hayır. Buluşların patent ile korunması her ülkede geçerli olan ulusal yasalar çerçevesinde sağlanmaktadır. Yani bir buluşun patent ile korunması için, korunma istenen her ülkede patent başvurusunun yapılması zorunludur.
Dünya Patenti veya Uluslararası Patent bir hedef olmakla birlikte bu hedefe henüz ulaşılamamıştır. Sadece, 01 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye’nin de dahil olduğu 20 Avrupa ülkesi tarafından kabul edilen ve Avrupa Patent Sözleşmesi olarak adlandırılan bölgesel koruma sistemi, dünya patenti veya uluslararası patent uygulamasının bir denemesi olarak kabul edilebilir. Ama bu Sözleşmeye göre yapılan tek bir başvuru ile alınan patent belgesi ile buluşun korunması, yine patentin geçerli olduğu ulusal kanunlar çerçevesinde olmaktadır.
TÜRKİYE’DE KAÇ ÇEŞİT PATENT SİSTEMİ VARDIR?
Türkiye’de biri incelemesiz; diğeri incelemeli olmak üzere iki çeşit patent sistemi vardır. İncelemesiz sistemde, ülkemizde mali kaynakları kısıtlı olan buluş sahiplerine ucuz, süratli, ancak süresi nispeten kısıtlı, 7 yıllık bir koruma sağlanmaktadır. İncelemeli sistemde işlemler daha uzun sürmekte, ancak incelemeli patent, başvurunun patentlenebilirlik kriterlerine sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanarak verildiği için daha güvenli ve daha uzun bir koruma elde edilmektedir. İncelemesiz patent, gerekli şartlar yerine getirilmek ve incelenmek şartıyla incelemeli patente dönüştürülebilmektedir.
PATENT/FAYDALI MODEL TESCİLİNİN PATENT SAHİBİNE SAĞLADIĞI HAKLAR NELERDİR?
Patent hakkı sahibi, buluşun yeri, teknoloji alanı ve ürünlerin ithal veya yerli üretim olup olmadığı konusunda herhangi bir ayırım yapmaksızın patent hakkından yararlanır.

Patent sahibinin,üçüncü kişiler tarafından izinsiz olarak aşağıda sayılanların yapılmasını önleme hakkı vardır:

• Patent konusu ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulması,

• Patent konusu olan bir usulün kullanılması,

• Kullanılmasının yasak olduğu bilinen veya bilinmesi gereken usul patentinin kullanılmasının üçüncü kişiler tarafından başkalarına teklif edilmesi,

• Patent konusu usul ile doğrudan doğruya elde edilen ürünlerin satışa sunulması veya kullanılması veya ithal edilmesi veya bu amaçlar için kişisel ihtiyaçtan başka hangi nedenle olursa olsun elde bulundurulması.
BULUŞ SAHİBİNİN PATENT/FAYDALI MODEL BELGESİNİ ALDIKTAN SONRA YAPACAĞI İŞLEMLER NELERDİR?
Patent/faydalı model belgesi sahibi veya yetkili kıldığı kişi, patentle veya faydalı model belgesi ile korunan buluşunu, patent/faydalı model belgesinin verildiğine ilişkin ilanın Resmi Patent Bülteninde yayımlandığı tarihten itibaren üç yıl içinde kullanmak ve Türk Patent Enstitüsü’ne kullandığını ispatlamak zorundadır.

Ayrıca, patent/faydalı model belgesi hakkının devam edebilmesi için patent/faydalı model belgesinin koruma süresi boyunca her yıl ücret tarifesinde belirtilen yıllık ücretleri, Türk Patent Enstitüsü’nün bildirimine gerek olmaksızın, vade tarihinde veya vadeyi takip eden altı aylık ek süre içerisinde peşin olarak ödemek gereklidir.
AYNI BULUŞA HEM PATENT HEM DE FAYDALI MODEL BELGESİ VERİLEBİLİR Mi?
Hayır. Aynı buluş konusu için, birbirinden bağımsız olarak, patent ve faydalı model belgesi verilmez. Ancak, patent veya faydalı model belgesi verilmesi için yapılmış olan bir patent ya da faydalı model belgesi başvurusu, 551 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümlerine uygun olarak diğerine çevrilebilir.
PATENT BAŞVURUSU YAPMADAN ÖNCE NELER YAPILABİLİR?
Patent başvurusu yapılmadan önce başvuru sahibinin buluş konusu teknik ile ilgili Türk Patent Enstitüsüne başvurarak patent araştırması yapması önerilir. Tekniğin bilinen durumunun araştırılması, buluş sahibine kendi buluşunu mevcut patentlerle karşılaştırma, benzerlikleri ve farklılıkları görme imkanını sağlar. Başvuru sahibi buluşunun yeni olup olmadığı konusunda genel bir fikre sahip olur. Böylece mevcut teknoloji bilinerek yapılan bir patent başvurusunun reddedilme ihtimali azaltılmış olur.
PATENT/FAYDALI MODEL BAŞVURUSU İÇİN NEREYE MÜRACAAT EDİLİR?
Patent/faydalı model belgesi başvurusunda bulunmak isteyen kişi, Ankara’da“Necatibey Caddesi No:49 06430 Kızılay” adresindeki Türk Patent Enstitüsü’ne şahsen ya da posta yoluyla başvurabilir.
PATENT/FAYDALI MODEL BAŞVURUSUNUN GEÇERLİ OLABİLMESİ İÇİN HANGİ BELGELER GEREKLİDİR?
• Başvuru dilekçesi (1 nüsha),
• Buluş konusunu açıklayan tarifname (3 nüsha),
• Patentle korunması istenilen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler (3 nüsha),
• Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler (3 nüsha),
• Özet (3 nüsha),
• Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge.
* Ayrıntılı bilgi için Patent/Faydalı Model Belgesi Başvuru Kılavuzu’nun alınması gerekmektedir.
YABANCI ÜLKELERDE PATENT/FAYDALI MODEL BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Yurt dışında patent/faydalı model başvurusunda bulunmak isteyen buluş sahipleri veya başvuru sahipleri, bu ülkelerin her birinde, o ülkenin sistemine uygun bir şekilde ve o ülkenin dilinde hazırlanmış ayrı ayrı başvurularda bulunmak zorundadırlar. Ancak, 01 Ocak 1996 tarihinde yürürlüğe giren Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) uyarınca, birden fazla ülkede buluşlarını koruma altına almak isteyen başvuru sahipleri, tek bir başvuru ile PCT'ye üye ülkelerin tamamında veya bir kısmında patent başvurusu yapabilmektedirler. PCT ile ilgili temel bilgileri içeren kitapçık ve PCT başvurusu yapabilmek için gerekli başvuru formları Türk Patent Enstitüsünden temin edilebilmektedir.
Ayrıca, 01 Kasım 2000 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Avrupa Patent Sözleşmesi uyarınca yapılacak bir patent başvurusu ile de, Sözleşmeye üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde bir patent koruması elde etmek mümkün olmaktadır.
PATENT İŞBİRLİĞİ ANTLAŞMASI (PCT) ARACILIĞIYLA BİR BAŞVURU NASIL YAPILIR?
PCT aracılığıyla Türk Patent Enstitüsüne yapılan uluslararası bir başvuru ile, bu Anlaşmaya üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde, Türkiye’ye yapılan başvurunun tarihinden itibaren koruma elde etmek mümkündür. Bununla ilgili uluslararası başvuru dilekçelerinin bir sureti (İngilizce, Almanca veya Fransızca) ve başvuru aşamasında ödenmesi gereken ücretlerle ilgili bilgiler Türk Patent Enstitüsünden temin edilebilir.
Türk Patent Enstitüsüne uluslararası başvuru dilekçesi, buluş konusunu açıklayan İngilizce, Almanca, Fransızca veya Türkçe hazırlanmış tarifname, istemler, özet ve varsa resimler ve ilgili ücretlerin ödendiğine dair belge sunularak yapılan PCT başvurularında, Enstitü sadece başvuruları kabul etmek ve uluslararası başvurularla ilgili işlemleri yürütmekle görevli WIPO-Uluslararası Büro ve seçilen araştırma kuruluşuna iletmekle yükümlüdür. Bundan sonraki tüm işlemler başvuru sahibi ile Uluslararası Büro ve seçilen Araştırma Kuruluşu arasında devam etmektedir.
PATENT/FAYDALI MODEL BAŞVURU İLE TESCİL BELGELERİ ÜZERİNDEKİ TASARRUFLAR VE DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR, BUNLARIN ENSTİTÜ’YE BİLDİRİLMESİ ZORUNLU MUDUR?
Evet. Patent/faydalı model belgesi hakkı devredilebilir, lisans sözleşmesi yoluyla kiralanabilir, veraset yolu ile varislere intikal edebilir ya da rehin edilebilir. Patent/faydalı model belgesi üzerinde yapılan devir, lisans, veraset yoluyla intikal ve rehin gibi tasarruflarla, adres ve unvan değişikliklerinin üçüncü kişilere karşı bir hüküm ifade edebilmesi için, bunların Patent siciline kayıt edilmesi gereklidir. Bunun için de bu değişiklikler Türk Patent Enstitüsü’ne bildirilmelidir.
PATENT/FAYDALI MODEL HAKLARINA İLİŞKİN HANGİ CEZALAR ÖNGÖRÜLMEKTEDİR?
Patent hakları konusundaki ihlal ve tecavüz hallerine ilişkin suçlar üç ayrı grupta toplanmış ve her biri için ayrı cezai hükümler getirilmiştir.
Birinci grup;
o Kimlik bildiriminin gerçeğe aykırı olarak yapılması,

o Patent koruması olduğunu belirten işaretin kaldırılması,

o Haksız olarak patent başvurusu veya patent hakkı sahibi olarak kendini gösterme,
gibi durumlarda, üç yüz milyon liradan altı yüz milyon liraya (*) kadar ağır para cezası ve 1-2 yıl hapis cezası.
İkinci grup;

o Patent korumasına ilişkin mevzuatın devir ve intikal, rehin ve haciz ile ilgili maddelerinde yazılı haklardan birini veya bu haklarla ilgili lisansı başkasına devretme veya verme veya rehnetme veya bu haklar üzerinde herhangi bir tasarrufta bulunulması,

o Patent hakkının sahibi olmadığı veya koruma süresi bittiği veya herhangi bir sebeple patent hakkının hükümsüzlüğü veya patent korumasından doğan hakkının sona ermesi durumlarında, hukuken korunan bir patent hakkı ile ilgili olduğu kanısını uyandırma,
gibi durumlarda, altı yüz milyon liradan bir milyar liraya (*) kadar ağır para cezası ve 2-3 yıl hapis cezası.

Üçüncü grup;
Patent haklarına tecavüz durumunda, altı yüz milyon liradan bir milyar liraya (*) kadar ağır para cezası ve 2-4 yıl hapis cezası, ayrıca işyerinin kapatılması ve ticaretten men.
(*)28.07.1999 tarih ve 4421 sayılı “Türk Ceza Kanunu ile Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile (Madde 4 b/9) 01.01.1994 ila 31.12.1998 tarihleri arasında yürürlüğe girmiş bulunan kanunlardaki para cezaları sekiz kat arttırılmıştır.
AVRUPA PATENT SÖZLEŞMESİNİN (EPC) TÜRKİYE’YE SAĞLAYACAĞI YARARLAR NELERDİR?
Türkiye'nin Avrupa Patent Sözleşmesi'ne katılımı 27.01.2000 tarih ve 4504 sayılı Kanun ile kabul edilmiştir. Türkiye ile birlikte 20 ülkenin üye olduğu Sözleşme, 01 Kasım 2000 tarihinden itibaren Türkiye'de de yürürlüğe girmiştir. Bu Sözleşmeye katılımın sağlayacağı yararlardan bazıları şunlardır:

• Türk vatandaşları güçlü, basit ve ucuz bir sistem olan Avrupa Patent Sisteminden yararlanma hakkını elde etmişlerdir.

• Türkiye'nin Avrupa Patent Hukuku içinde yer alması sağlanmıştır.

• Türkiye'nin Avrupa ile entegrasyonunda önemli bir adım atılmıştır. Sözleşmeye katılım sonrasında Türkiye'ye yapılan patent başvuru sayısı artacağından teknik bilginin yaygınlaşması sağlanacaktır.

• Avrupa Patent Ofisi veri tabanına ücretsiz erişim sağlanacağından, teknolojik ilerlemenin en önemli araçlarından biri olan teknik bilgiye hızlı ve ücretsiz erişim Türk araştırmacılarına ve sanayicilere büyük avantaj sağlayacaktır.

• Diğer ülke vatandaşlarının da Sözleşmeye üye ülkelerden birinde yapacakları tek bir Avrupa patent başvurusu ile Türkiye'de koruma elde etmeleri, Türkiye'ye yabancı sermaye akışının ve rekabetin sağlanması için kuvvetli bir ortam oluşturacaktır.


Kaynak: Topkapı Patent Ofisi


Hiç yorum yok:

Dosyalar

9. kalkınma Planı.İş Planı.Kosgeb destekleri 1.Kosgeb destekleri 2.Kosgeb arge destekleri.Kosgeb Tekmerleri.Motivasyon.Hayaller.Tübitak teydeb destekleri.Oslo Klavuzu Işığında Yenilik.Frascati Klavuzu Işığında Ar-Ge.Problem Çözme Teknikleri.Proje Yönetimi.Toplam Kalite Yönetimi.Matriks Organizasyonlar.Fikri Mülkiyet Hakları.Marka nedir?.Marka başvurusu.Marka koruma.Bitki Islahçı Hakları.Patent Bilgisi.Verimlilk.6.çerçeve programı.Kobilerin 6.çerveve programına katılımı.6.çeçeve programında uluslararası işbirliği.
6.çerçeve programı projesi hazırlama .6.çerçeve programı projesi sunma ve değerlendirme.Finansal Analiz.Örnek Finansal Analiz.Finansal Başarısızlık.Sermaye Piyasası Kurumu.İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi.AB'ye Özel sektörün intibakı.AB Çevre Müktesebatı.Stratejik Planlama.Bilgi Toplumu Stratejisi.Tarım Stratejileri.Kriz Yönetimi .EU Lobbying.Bilgi ekonomisinin reddettikleri.Teknokentler.Bilgi Ekonomisi.E-Ticaret'e Davet.TİKA Teknik Yardım Projeleri.Fikri Mülkiyet Hakları.Proje Yönetimi.Endüstriyel Tasarım Tescili.Tübitak Proje Destek Süreci.Pazar Araştırması ve Planlaması.Örgüt Yönetimi.Makale Yazma.Bilimsel Araştırma Teknikleri.


Yurtdışı Pazarları
Azerbaycan. Moğolistan. Türkmenistan. Kırgızistan. Kazakistan. Özbekistan. Ukrayna. Moldava. Romanya. Gürcistan. Makedonya. Bosna-Hersek.


Vizyon 2023 Teknolojik Öngörüleri
Strateji Belgesi. Üretim. Tasarım. Savunma Havacılık Uzay. Nano. Mekatronik. Malzeme. Enerji ve Çevre. Biyoloji ve Genetik. Bilişim.

Genel Bilgiler

FELSEFE
Dinler Tarihi.Atatürkçülük.
BİLİM
TOPLUM Dunya ekonomi tarihi.GIDA ÇEVRE SAĞLIK TARIM Bitki Islahı.MALZEME TEKNOLOJİ Nano Teknoloji.Bilgisayar Ağ Temelleri.ENERJİ TAŞIMACILIK UZAY Yıldızların İç Yapısı ve Evrimi.
SANAT
ROL MÜZİK EDEBİYAT YEMEK Denizlerimizdeki Balıklar.
SPOR
YAZ KIŞ MÜCADELE