Bütçeleme-8

Bütçelemesi yapılmakta olan yatırım kararlarının kıyaslanması başlıca beş değişik yöntem ile yapmak mümkündür. Bunlar kısaca şunlardır;

1. Net Bugünkü Değer Yöntemi

Bu yöntemde yapılması düşünülen yatırım tutarı ile beklenen getirilerin belli bir iskonto oranı ile bugüne indirgenmesi suretiyle farkı bulunarak, yatırımın yapılıp yapılmamasına karar verilmektedir.

Net Bugünkü Değer (NBD)=Getirinin Bugünkü Değeri - Yatırımın Bugünkü Değeri

NBD eğer pozitif çıkarsa, yatırımın yapılmasının şirkete artı bir değer katacağı anlaşılmaktadır, tersi bir durum ise şirkete bir katkısının olmıyacağı, hatta olumsuz etkide bulunacağı anlaşılmaktadır.

Bu durum tek bir proje için geçerlidir. Çoklu projelerde ise NBD’i en yüksek olan proje seçilir.

NBD yönteminde görüleceği gibi iskonto oranı (fırsat maliyeti)’nın büyük bir ehemmiyeti bulunmakta, belirlenen orana göre NBD pozitif veya negatif çıkabilmekte.

2. İç Verim Oranı Yöntemi

İç verim oranı (İVO), NBD’i 0 yapan iskonto oranıdır. Yani Yatırım ile yatırımın sağlayacağı getirilerin bugün ki değerinin eşit olduğu zamanki iskonto oranına iç verim oranı denir.

İç verim oranı ile şirketlerin sahip olduğu iskonto oranı karşılaştırma yapılarak yatırıma karar verilmektedir. İÇO’nın iskonto oranından yüksek olması durumu, sizin beklediğiniz getiriden de yüksek bir getiri elde etmeniz sözkonusudur ve yatırımın yapılmasına karar verilir. Tersi bir durumda ise yeterli karlı olmadığından yatrıım gerçekleştirilmez.

Bu durum tek bir proje için geçerlidir. Çoklu projelerde ise İVO’ı en yüksek olan proje seçilir. Fakat yatırım tutarları farklı olan projeleri arasında İVO’ı düşük olanın toplam faydası yatırım tutarının yüksek olamsından dolayı daha yüksek olabilmektedir. Bu durumda NBD’de dikkate alarak karar vermek daha doğru olmaktadır.

3. Geri Ödeme Süresi

Yatırım projesinin tutarının, elde edilecek olan getiriler ile amorti edilecek olan süreye Geri Ödeme Süresi denmektedir. Bu sayının uzunluğu yatırımcının beklentileri ile karşılaştırılır ve yatırımın yapılıp yapılmayacağına karar verilir.

4. Muhasebe Getiri Oranı

İskonto oranının dikkate alınmadığı bir yatırım projelendirme tekniğidir. Basit olarak getirinin yatırım tutarına olan oranını göstermektedir.